8 de setenbre

L' 8 de setenbre el ze el 251° dì dal scumìsio de l'ano drio del całendàrio gregorian e el 252° inte i ani bizesti. Par rivar al cao de l'ano ghe vołe oncora 114 dì.

Avegnimenti

• 70 – Concuista de Jeruzałeme da parte de Tito, futuro inperador roman.
• 1298 – Andrea Dàndoło, merajo de ła flota veneta, el vien desfà dai zenovezi inte l'ìzoła dalmata de Cursoła; el se suisìdarà sbatindose reiteradamente ła suca dopo èsar vegnesto caturà.
• 1331 – Stefan Dušan el se declara rè de Sèrbia
• 1380 – Bataja de Kułikovo – Le forse ruse, guidae dal Gran Prìnsipe de Mosca Dimitrii Ivanovich łe dèzema un'armada smisiada de Móngołi e Tatari, fermando ła so vansada
• 1420 – Francesco Buson Carmagnoła condotiero pagà dai Visconti, el dèzema l'ezèrsito del Małatesta inte ła sità de Bresa.
• 1449 – Bataja de ła Fortesa de Tumu – I Móngołi i catura l'inperatore cineze
• 1565 – I Cavałieri de Malta i ferma l'asèdio turco a Malta (asèdio che el zera tacà el 18 de majo)
• 1636 – Fondasion del College de Harvard. Prima università dei Stati Unii de l'Amèrica.
• 1655 – Inte el contesto de ła Seconda guera del nord l'ezèrsito svedeze de re Carlo X el concuista Varsàvia
• 1694 – Teramoto de l'Irpìnia e Baziłicata: 6 000 vìteme.
• 1796 – Guere napołeòneghe: bataja de Basan – łe forse fransezi łe vinse contro de łe trupe austrìaghe a Basan
• 1810 – La Tonquin ła parte dal Porto de New York co 33 inpiegai de ła pena fondada Pacific Fur Company de John Jacob Astor. Dopo sie mezi de viajo da torno al Sud Amèrica, ła nave ła rivarà a ła boca del fiume Cołùnbia, e i ómani de Astor i fondarà ła sità de Astòria
• 1855 – Sebastòpułi, in Crimea, ła casca inte łe man dei anglo-fransezi dopo 11 mezi de asèdio
• 1863 – Guera de secesion americana: seconda bataja de Sabine Pass – Inte el confino intrà Texas e Louisiana, a ła boca del fiume Sabine, na picenina forsa confederada ła inpedise l'invazion del Texas
• 1870 – Scumìsia ła tolta de Roma: 60 000 soldai del Regno de Itàlia i riva in sità
• 1888 – In Inghiltera łe vien desputà łe prime sie partie de bałon de ła Football League
• 1930 – La 3M ła scumìsia comersałizare el scotch (nastro adezivo)
• 1935 – El senatore de ła Louisiana Huey Long el vien ferio mortalmente inte l'interior del Senato de ła Louisiana
• 1941 – Seconda guera mondiałe: scumìsia l'asèdio de Leningrado da parte de l'ezèrsito nazista
• 1943
  • Seconda guera mondiałe: col proclama Badoglio, che el ghe da continuasion a cueło là del zenerałe Dwight D. Eisenhower lansà da Ràdio Algeri un'ora prima, el vien rendesto pùblego l'armistìsio de Casìbiłe.
  • Seconda guera mondiałe: Julius Fučík el vien copà dai nazisti
• 1944
  • Seconda guera mondiałe: i inglezi i bonbarda, arente de Capodistria, el transatlàntego Rex, che el nega
• 1945 – Guera freda: trupe statunitense łe tołe el controło de ła parte sud de ła Corea respondìndoghe a l'ocupasion de ła parte nord da parte de łe trupe sovièteghe ocoresta un meze prima
• 1951 – Tratà de San Francisco: a San Francisco 49 Stati i firma un tratà de paze col Japon, metindo fine in magnera formałe a ła guera del Pasìfego
• 1954 – Ła gnen fondada ła Southeast Asia Treaty Organization (SEATO)
• 1960 – A Huntsville (Alabama), el presidente statunitense Dwight D. Eisenhower el inàugura in magnera formałe el Marshall Space Flight Center (ła NASA ła gaveva za ativà el sentro inte el 1º de lujo)
• 1966 – Stati Unii de l'Amèrica: El vien emetesto el primo epizòdio de Star Trek
• 1967 – Al stàdio ołìnpego de El Menzah se verze i V Zughi del Mediteràneo de Tunisi
• 1974 – Scàndało Watergate: el presidente statunitense Gerald Ford el perdona l'ex-presidente Richard Nixon par tutI i crìmeni che sto cuà el podaria gaver fazesto co che el zera inte l'incargo
• 1991 – La Repùblega de Macedònia ła declara l'indipendensa da ła Repùblega Sociałista Federałe de Jugoslàvia

Morti

• 2009:
  • Mike Bongiorno, condutore tełevixivo italian (n. 1924)
• 2022:
  • Elisabeta II del Regno Unio (n. 1926)

Feste e recorense

In altri projeti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so 8 de setenbre