Bacteria

Cheło che te ghè schcià el rimanda a sta voxe, parché el xe on so sinònemo o el vien esplegà cuà drento. rimandamento da Bateri
Ła version stabiłe ła xe stà verifegà el 5 ago 2023. Ghe xe canbiamenti a modèłi e/o file in sta version in atexa de revixion.



I bateri i xe organismi picenini unisełułari, procarioti, (na volta ciamai anca schizomiceti) de dimension de sòłito del'órdene de póchi micròmetri, ma łe pol desferensiarse anca da 0,2 µm, a ocio, dei micoplasmi fin a 30 µm de qualche spirocheta.

TassoboxBacteria Cànbia el vałor in Wikidata

Cànbia el vałor in Wikidata
Rezistrasion

Cànbia el vałor in Wikidata
Dati
Małatiamalattia batterica (it) Traduzi e Polmonite batterica (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Tasonomia
DomignoBacteria Cànbia el vałor in Wikidata

Woese, Kandler e Wheelis, 2024

Tipo tasonòmegoBacillus Cànbia el vałor in Wikidata

Drio el sistema tasònomego proposto da Robert Whittaker inte el 1969, insieme a quee ciamade "àłeghe azure" o "cianoficee" (ancuo ciamade in maniera più sceta cianobateri) łe costituise el regno de łe monere. La più resente clasifegasion (1990) proposta da Carl Woese ła vol tre domini: Bacteria, Archaea e Eukarya (chel contien tuti i eucarioti, monosełułari e plurisełułari).

Sudivixion e clasifegasion

canbia

I procarioti i se destingue in dó grupi prinsipałi:

Fra de łóri i se destingue par forma i:

  • Bastonsełi: a bastonsin; i se divide in Clostridi (anaerobi) e Basiłi (anaerobi e/o aerobi)
  • Cochi: a sfera; se i se dispon a copia i vien ciamai diplocochi, a cadéna i se ciama streptocochi, a graspo i se ciama stafilocochi, a forma de cubo i se ciama sarcine
  • Vibrioni: a vìrgoła
  • Spiriłi: a spiral
  • Spirochete: co parece curve

N'altra inportante sudivixion ła xe quea che mete conpagni quei bateri che i crese bén a serte tenperadure. Ghe xe tre clase:

N'ùltema clasifegasion ła se baxa su ła so rełasion verso n'altro organismo:

  • Batteri comensałi (simbionti), bateri che i xe prexenti de sòłito su ła superfisie de un serto tesùo, sénsa cauxar małatia e/o i pol svolxer funsion che łe pol eser ùtiłi al'òrgano steso.
  • Batteri patògeni, bateri che co i ghe xe, ghe xe anca na patołogia e infesion.
    • Patogeni facoltativi, i no xe sénpre cauxa de małatia, el sta inte ła persona e inte ła so quantità.
    • Patogeni obligai, ogni volta i xe cauxa de małani.
Controło de autoritàLCCN (ENsh85010813 · GND (DE4004296-0 · BNE (ESXX525557 (data) · NDL (ENJA00570000
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Bacteria&oldid=1160406"