Citroën
Ła Citroën (pronunsia fransexe [sitʁɔˈɛn][1][2]) ła xe na caxa automobiłìstega fransexa nasùa inte el 1919 da ła trasformasion de l'industria fondà da André Citroën che gavea produxesto fin a chel tenpo materiałe mecànego e miłitar. Ła fa parte del Groupe PSA.
(fr) Automobiles Citroën 
| |||||
|
|||||
 | |||||
| Epònemo | André Citroën (it)  | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Dati | |||||
| Sorte | caxa automobiłìstega marca automobilistica (it) organizasion | ||||
| Indùstria | industria automobilistica (it) e trade in cars and vehicles (en) | ||||
| Forma zurìdega | société par actions simplifiée (mul) | ||||
| Istoria | |||||
| Creasion | marso 1UTC 1919 | ||||
| Fondador | André Citroën (it) | ||||
| Atività | |||||
| Ànbito | mondiałe | ||||
| Prodoto | machina automobile, veicolo elettrico (it) e veicolo commerciale (it) | ||||
| Governo d'impresa | |||||
| Aministrador dełigà | Vincent Cobée (en) (2020–) | ||||
| Inpiegai | 140 000 | ||||
| Ente controłante | Stellantis (it) | ||||
| Propietàrio | Stellantis (it) | ||||
| Filiałi | |||||
| Sito web | citroen.com | ||||
    | |||||
Storia
canbiaI ani vanti de ła fondasion
canbia
Ła nasita de una de łe piasè inportanti caxe automobiłìsteghe mondiałi ła se deve ad André Citroën, briłante inprenditor indorà de partegołar inclinasion par łe invension e łe inovasion.
Inte el 1900 el xovane André Citroën el ga acuixìo dal cugnà, imprenditor in Połonia inte el ramo de ła produsion de ingranagi, ła liçensa de fabricasion de partegołari ingranagi diti "a còspedo", "a dopia ełica" o "co dentadura a V", caraterixài dal fato de fornir na costante aplicasion de forsa sensa interusion, el cuało fato łi rendeva partegołarmetne siłensioxi oltra che eficaci. Costantemente atrato da tuto ciò che costituiva inovasion, el futuro paron de l'omonema Caxa automobiłìstega inte el 1902, giusto el tenpo de termenar i studi al połitecnico e rancurar łe resorse nesesarie, ga costituìo na picoła axienda par ła produsion de sti ingranaji co'l juto de alcuni amighi, tra cui Jacques Hinstin che ghe ga inprestà un łocałe da adibir ad ofisina. Inte el xiro de un par de ani ła picoła ofisina se ga sgrandìo e se ga trasferìo inte ła xona nord de Parìxe, mentre inte el 1905 xera stà rejistrà co ła raxon sociałe de Citroën, Hinstin & Co. A tałe evołusion ga partesipà economegamente anca el fradeło de André, Hugues, che parò ga continuà a dedicars al comercio de piere presioxe preso l'atività de fameja. Durante sti ani, oltre ai ingranaji a còspedo che devegnarà el sìnboło de ła futura Caxa automobiłìstega, xe stà brevetà altri dispoxidivi, cofà ad exenpio un ridutor de vełosità ed un timon par nave da guera de nova concesion.
Risałe al 1907 i primi contati de André Citroën co ła Mors, na caxa automobiłìstega parexina conosùa in cuełi ani par łe vitorie sportive, ma che in chel momento se catava in dificoltà conòmeghe. Citroën ga tacà proponer ai fradełi Mors, titołari de l'axienda, alcuni so prodoti da utiłixar par ła produsion automobiłìstega, ma anca dei conseji par ła ristruturasion de l'axienda. Da cui se xe rivà, inte el 1908, a l'asunsion de André Citroën come diretore de ła Mors. Co łe so idee e i so criteri produtivi, ła Mors ga savesto tornar in ativo e ła so produsion automobiłìstega ga subìo na decixa impenada, moltiplegando in breve el xiro de afari. Ancor pì decixo l'è stà l'aumento dei utiłi de ła Mors dopo che André Citroën xe tornà da un viaxo de łaoro inte i Stati Unii, ed in partegołar a Detroit, indove ga aprendesto da Henry Ford łe metodołoxie del taylorismo e ła produsion mediante caena de montajo. Aplegando a ła Mors tałi criteri, ła Caxa francexa l'a otegnesto ulteriori vantaji.