Diałeto pavan

El Vèneto pavan el xe stà el diałeto de ła łéngua Vèneta pì parlà fìn a ła fin del XIX secoło. El tołe el só nome dal contado de ła sità de Padoa, apunto ciamà "Pava" na òlta, ma el gièra difondesto da i confini de ła łaguna al Połéxine, el baso vixentin, l'alto vixentin tra ła sità e Basan e tuta ła basa veronexe. El xe stà łéngua łetarària in contrapoxision al Venexiàn, e el xe stà scrivesto da autori pì o manco famoxi tipo el Ruzante, Nicolò de' Rossi e Marsilio da Carrara intrà el 1300 e el 1600, e el xe stà po' ciapà in man danovo da Domenico Pittarini, c'a el ga sièlto de scrìvar inte ła łéngua ca el sentiva dir da i contaìni de łe só parti par łe só comedie de teatro dei ani '60 e '70 de l'òtosénto. Al dì de oncó no el se sente dir altro, sa no al masimo da calche contaìn vecio inte ła vèrta canpagna, spece tra Pàdoa e Vicensa.

Rancune de łe caraterìsteghe prinsipałi del pavan łe gièra:

• Finał iregołar de ła prima persona singołar in è, cofà in Mi hè mi go.
• Rèxa del Tałian gl in gi, cofà inte el Vèneto łagunar; Mi vuogio mi vojo/vogio
• Coniugasion interogativa de ła seconda persona singołar in -stu, de ła seconda plurał in -u
• Conpagno del Venexian de na òlta, se dixea vu in sito de nialtri/nantri
• Prexensa di metafonexi inte i plurałi dei nomi e dei verbi: toxo/tuxi, mexe/mixi
• Prexensa de łe interdentałi fricative /θ/ e /ð/. ð, modernamentre se ga trasformà inte na d cofà in dente xente
• I averbi de modo i se formaa co -mén: seguramén seguramentre
• El corispondente a ła final del Vèneto de oncó -à el giera -ò: El xe stò el xe stà, mò ma, lò łato, desgraziò dexgrasià
• El corispondente a ła final del Vèneto de oncó -ai el giera -è: Mè mai
• el detien schemi gràfeghi so