Joani apòstoło
San Joani apòstoło (Betsaida, 10 sirca – Èfezo, 98 o ani drio) el ze sta un apòstoło de Jexù. Ła tradision cristiana ło dexegna come ł'autor del cuarto vanxeło e pa cuesto el xe anca un evanxełista.
  | |
| Nome orizenałe | (hbo) יוֹחנן בן זבדי |
|---|---|
| Biografia | |
| Nasimènto | 11 d.C. Betsaida |
| Mòrte | s. 99 d.C. (87/88 ani) Èfezo |
| Càuza de morte | Càuze nadurałi |
| Liogo de sepełimento | Turchia |
| Apòstoło | |
| 30 d.C. – | |
| Dati personałi | |
| Grupo ètnego | Ebrèi |
| Rełijon | Cristianèzemo e ebraìsmo |
| Atività | |
| Ocupasion | |
| Profesori | Gesù storico (it)  e Jezù |
| Cariera miłitar | |
| Lialtà | Zudea romana |
| Ełevasion | |
| Festività | 27 de diçenbre (Ceza catòłega, Angleganismo) 26 de diçenbre (Cexa cristiana ortodosa) |
| Iconografia | Aquila di San Giovanni (it) |
| Artisti rełasionai | Jàcomo el Major: Boanerges (en) |
| Fameja | |
| Zenitori | Zebedeo e Sałome |
| Fradełi | |
| visione (it)
| |
 | |
| Notes Apòstoło e evanxełista | |
Secondo ła narasion dei vanxełi canoneghi xera fiol de Zebedeo e Sałomè e fradeło de Jacomo el Major. Prima de nar drio a Jexù el xera descepoło de Joani Batista. Ła tradision ła ghe dà un posto speçiałe rento el sercio dei dodexe apostołi el xe sta el descepoło pì prediłeto.; el gà parcecipà ai avegnimenti prinsipałi de ła vita e ministero del mestro e ł'unego dei apostołi presente de ła morte in croxe de Jesu. Secondo antighe tradision Giovani saria morto in età avansà a Efeso, ultimo sopravisù dei dodexe apostołi.
A eło ła tradision cristiana ga atribuio sincue testi del Nòvo Testamento: Vanzeło de Joani, łe tre Łetere de Joani e ł'Apocałise. Pa ła so fondità contenpłativa dei so scriti el xe sta indicà tradisionalmente el "teołogo" pa antonomaxia, rafigurà artistigamente col sinboło de ł'acuiła, atribuia a eło rapòrto, co ła so vixion descrita inte ł'Apocałise, garia contenpłà ła Vera Łuxe del Verbo, come descrito in tel prołogo del cuarto vanxeło, cosita come ł'acuiła, se ritenea, pì fisar diritamente el sołe[1].
Fonti storeghe
canbia
No esiste riferiminti archołołoghi driti (come pigrafi) riferie a ła vita o ł'òperato de Giovani, e gnanca rifiriminti driti in òpare de auturi antighi no cristiani. Łe fonti testuai conservà łe xe de tri tipi:
- i cuatro vanxełi canoneghi e i Ati dei Apostołi redà in grego tra el I secoło e la prima metà del II, i ciapa i unighi riferimenti driti de ła vita de Giovani (altri scriti del Nòvo Testamento a eło atribuio da ła tradision, łe Tre łetere e ł'Apocałise no i fornise informasion drita de ła so vita);
- cualche scrito no canonego a łu atribuio ─ Ati de Joani, Apocrifo de Joani, Interrogatio Johannis – che pa ła datasion tardiva e el contenuo łexendario no i xe considerà come vere e proprie fonti storeghe, seden xe posibiłe che el pì antigo de cuisti, i Ati el gapia rincurà cualche detajo storegamente fondà;
- cualche mesonade contenù inte i scriti dei Pari de ła Cexa, in particołar Tertułian, Ireneo de Łion, Eusebio de Cesarea, e Gerònimo.
Notasion
canbia- ↑ Alfredo Cattabiani, Volario, Mondatori, Milano, 2000, ISBN 88-04-47991-4, p. 409
Altri projeti
canbia
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Joani apòstoło
el detien schemi gràfeghi so
Linganbi foresti
canbia- (EN) Henry Chadwick, St. John the ApostleEnçiclopedia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc.
- (EN) Joani apòstołoFind a Grave.
- Opere di Joani apòstołoopenMLOL, Horizons Unlimited srl.
- (EN) Joani apòstoło, in Catholic Encyclopedia, Robert Appleton Company.
- Joani apòstołoSanti, beati e testimoni, santiebeati.it.
