Paze
Ła paxe[1] ła xe na condision social, rełasional, połìtega o ligada a altre situasion che ła consiste de armonia xeneral e mancansa de tension e scóntri.
Ła paroła ła vien fóra dal łatin pax, pacis e ła xe el contrario de bellum (guera) in sénso połìtego e sociołòxico, vèro del stato dei raporti infrà persone o xente. Parché ła contien un dei pensieri più antighi e profóndi in sénso antropołòxico, ła paroła termine ła ga dónca tólto significai più grandi e xenerałi, come i verbi pasifegar, co tute łe roba che ghe ne vien fóra.
Par n'altra estension del signifegà, el pensièr de paxe come "mancansa de turbia" el xe daspò pasà dai canpi sociołòxico e połìtego a queło individual in sénso anca sicòlogico, tołéndo el signfegà de paxe del'ànema o paxe drénto, un stato equiete del'ànema umana vista come mancansa de agitasion. Sta paxe drénto ła gera studiada dai antighi che ła ciamava in difarente maniere: eutimia (en Demòcrito), aponia (en Epicuro), atarassia (inte i Stòisi). En ètiche de ancó se parla de eireneusi.
Vardando più in drénto, ła paxe ła vien dita (o ła dovarìe eser considarada, drio el pensièr de ancó) un vałor riconosuo da tuti chel sia bón a suparar qualsiasi bariera social e/o rełigióxa e ogni pregiudisio ideołòxico, in maniera da scanar situasion de guera intrà dó o più persóne, dó o più conpagnie, dó o più nasion, dó o più rełigion.
Ła paxe ła xe un dei pónti fondamentałi del pensièr cristian, orixenà da Gesù Cristo, che, inte el giórno de Pasqua el ga dito ai sói apòstołi «Ła paxe ła sia co voialtri». Ancó sto verso el se cata inte ła mesa. Gesù el portava n'idea de paxe più fàsiłe a interpretar come comunion col Siór, anca a costo de scóntri co chi nol vogia sta roba.
Ogni an a Oslo i da a na persóna, che ła ga dà dimostrasion de eser ativa par ła paxe inte el mondo, un premio ciamà Nobel par ła paxe.
Par paxe se pol entender anca un tratà chel ga come conseguénsa ła fin de na guera, dónca ła paxe.
Notasion
canbia- ↑ sevente altre varianse e grafie anca paze
Altri projeti
canbia
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Paxe
el detien schemi gràfeghi so
| Controło de autorità | GND (DE) 4071465-2 · NDL (EN, JA) 00563072 |
|---|