Difarense intrà łe version de "Anàłixi matemàtica"
| [Version verifegà] | [Version verifegà] |
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
p →Storia: ., replaced: che 'l → che el , fra → intrà , Fra → Intrà |
p →Storia: ., replaced: à → ga (2) |
||
Riga 5:
== Storia ==
Inte i ténpi antighi e inte el Medioevo i studiuxi de matemàtica greci e indiani i s'avéa interesà a l'infiniteximałe e i era anca rivai a rixultai bastansa interesanti ma oncora masa sparsi. Par raxon stòriche, quii che i xe vegnui sùito dopo de łuri no i
L'anàłixi moderna l'è stà definia inte el XVII sècoło col [[cónto infiniteximałe]] de [[Isaac Newton|Newton]] e de [[Gottfried Wilhelm Leibniz|Leibniz]]. In qûel'època là i arguminti de l'anàlisi come el [[cónto infiniteximałe]], łe [[equasion diferensiałe|equasion diferensiałi]], łe [[equasion diferensiałe a derivade parsiałi|equasion a derivade parsiałi]], l'anàłixi de [[Jean Baptiste Joseph Fourier|Fourier]] e łe funsion xenerative (o xeneratrici), i vegnéa sviłupai pi che sia in lavori aplicai. łe tècniche de cónto infiniteximałe łe vegnéa doparae par poder aprosimar problemi discreti a problemi del continuo.
Riga 11:
Par tuto el XVIII sècoło, ła definision de [[funsion matemàtica|funsion]] l'è stà question de discusion intrà i matemàtici. Intel XIX sècoło, [[Augustin Louis Cauchy|Cauchy]] el ga dà par primo dei fondaminti lògici ben definii al [[cónto infiniteximałe|cónto diferensiałe]] introduxendo el conceto de [[sucesion|sucesion de Cauchy]]. Intrà l'altro propio in 'sto perìodo qua gh'era stà méso in pie anca ła teoria formał de l'[[anàłixi conplesa]]. [[Siméon Denis Poisson|Poisson]], [[Joseph Liouville|Liouville]], [[Jean Baptiste Joseph Fourier|Fourier]] e altri i avéa studià łe [[equasion diferensiałe a derivade parsiałi|equasion diferensiałi a derivade parsiałi]] e l'[[anàłixi armònica]].
A metà del XIX sècoło, [[Georg Friedrich Bernhard Riemann|Riemann]] el ga introdóto ła só teoria de l'integrasion ciamà defati [[integral de Riemann]]. L'ùltimo trentenio del XIX sècoło, l'anàłixi l'è stà aritmetixà da [[Karl Weierstrass]] che el pensava che el raxonamento geomètrico l'era mal definio, e che el ga introdóto anca ła definision <math>''\epsilon \delta ''</math> dei [[łìmite|łìmiti]]. Piasè tardi i matemàtici i
Fra l'altro, ga tacà vegner descrito anca “mostri” (funsion continue da nisuna parte, funsion continue ma derivàbiłi da nisuna parte, curve....) . In 'sta situasion qua, [[Marie Ennemond Camille Jordan|Jordan]] el ga sviłupà ła só teoria su ła mixura. [[George Cantor|Cantor]] el ga sviłupà queła che anco ła se ciama teoria ingènua dei insiemi. A l'inisio del XX sècoło, el cónto infiniteximałe el vien formałixà co ła teoria asiomàtica dei insiemi. [[Henri Léon Lebesgue|Lebesgue]] el ga risolto el problema de ła mexura e [[David Hilbert|Hilbert]] el ga introdóto el [[Spasio de Hilbert]] par risòlvar łe equasion integrałi. L'idea del [[spasio normà|spasio vetoriałe normà]] l'era stà bastansa studià inte i ani 1920 e [[Stefan Banach]] el ga creà l'[[anàłixi funsionałe]].
| |||