|
Ła forma de desentralixasion selta in [[ItałiaItàlia]] ła xe cuela de dividar el teritorio nasional in '''Rejon''', che insieme a [[Comun]]i, [[Province de ła ItałiaItàlia|Provinsie]] e Stato "łe costituise ła República" (art. 114 Cost.).
== Caràteri xenarałi ==
Cuaxi tute łe rejon łe xe almanco divixe, oltre che in Comuni, in Provinsie (sensa ła Val d'Aosta) e senpre cuaxi tute łe xe ła forma più granda de autoguverno łocal (sensa el Trentin-Alto Àdexe, 'ndo che łe do provinsie łe xe autònome l'una co chel'altra e łe costituise asieme ła rejon).
L'ItałiaItàlia ła xe formà da 20 rejon e 5 de cueste ([[Friul-Venesia Julia]], [[Trentin-Alto Àdexe]], [[Vałe d'Aosta|Val d'Aosta]], [[Sardegna]] e [[Siciłia]]) łe ga avù derito a na particułare [[Rejon autonoma a łejislasion speciałe|łejislasion speciałe]] par motivasion culturałi, ziogràfeghe, stòreghe o grasie a ła prexensa de na menoransa łenguistica. Łe altre 15 rejon co statuto normal ("ordenario") łe ga podesto scominsiar el sò laoro sol che a partir dal [[1970]], mentre cuełe speciałi łe laorava dexà inte el periodo tra el [[1945]] el [[1948]] (ła rejon Friuli-Venesia Julia ła xe stà creà invese inte el [[1963]]).
== Istitusion e caràteri połìteghi ==
== Storia ==
L'[[ItałiaItàlia]] ła ga metesto łe rejon drento el sò [[ordinamento xuridego|ordenamento xurìdego]] co ła [[Costitusion de ła Republega Itałiana|Costitusion de ła Repúblega Itałiana]], inte el 1º de xenaro del [[1948]], che a i articołi 114 e 115 el prevedeva<ref>Łe vegnarà modificae da ła lexe costitusionałe del [[18 de otobre]] del [[2001]], n. 3, "Modifighe al titoło V de ła parte seconda de ła Costitusion".</ref> in fati:
"''Ła Repúblega ła se riparte in Rejon, Provinsie e Comuni.''" Costitusion Itałiana, art. 114.
"''Łe Rejon łe xe costituie in enti autonomi co sò poderi e funsion secondo i prinsipi fisai inte ła Costitusion.''" Costitusion itałiana, art. 115
Łe rejon adotae co ła nàsita de ła Repúblega Itałiana, in númaro de 19, łe jera in gran parte enti teritoriałi del presedente [[Regno d'ItałiaItàlia (1861-1946)|Regno d'ItałiaItàlia]] denominadi "sircoscrision de desentramento statistico-aministrative". Sołe difarense, el [[Friuli]] e ła [[Venesia Giulia]] che łe xe stà unie inte ła rejon [[Friułi-Venesia Giulia]] e i [[Abrusi]] e el [[Mołixe]] inserii inte ła rejon [[Abrusi e Mołixe]]. Inte el [[1963]] ła rejon Abrusi e Mołixe xe stà da novo dividesta inte łe do rejon [[Abruso]] e [[Mołixe]] portando a 20 el numaro de łe rejon.
== Rejon e Cavedałi Rejonałi Itałiani ==
| 