Difarense intrà łe version de "Càorle"

Łe raixe de Càorle vien fora dal [[I sècoło a.C.]] (el nome salta fora dal latin ''Caprulae'', provàviłe a cauxa de łe capre salvàdeghe che ghe pascołava), come tanti resti de època romana testimonia: l'"ara Licovia", altar sacrificałe custodìo deso in duomo, e i ritrovamenti archiołòxeghi en mar. Però ła sità xé cresiua e deventà importanta come porto de ła vizsina Concordia, par ła soa poxizsion a ła fozse del [[Łèmene]], soratuto en sèguito a łe invaxioni barbàreghe dei Uni, che łe ga spinto tanti concordiexi dal'introtera a ła costa; xé stà en quel tenpo, zsrica el [[VI sècoło]], che Càorle xé deventada [[Diòcexi|sede vescoviłe]]. Ła costruzsioncostrusion del'atual [[Domo de Càorle|catedrałe]], però, xé del'XI sècoło, su na pre-existente baxìłica pałeocristiana, i resti de ła qual i xé conservai anca deso drento el duomo, 'ntel muxèo tacà e 'ntei xardini de ła canònega.

De antiga data xé ła devozsion a ła Madona dell'Ànxeło, tanto amada dai caorloti; ła tradision conta chel simułacro de ła Vèrxene el xé rivà par mar, sun "pozseto" de marmo gałejante (custodìo in santuario) che soło dei putei xé riuzsìi a sołevar e portar 'nte ła vizsina cexa dedicada a [[San Michele Arcanxeło]] (de qua el tìtoło "Madona del'Ànxeło"), mentre invezse i pescadori che i gaveva trovà i xé fałii. Ła sena de sto ritrovamento portentoxo decora partr de ła volta del santuario de deso. Tràxega xé stada ła vizsenda che, el [[31 de genaro|31 xenajo]] [[1923]], ga portà a ła distruzsiondistrusion del venerà simułacro, bruxà a òpara de ignoti ładri sacrìłeghi; i scultori de ła [[val Gardena]] i gà scolpio ełora un novo simułacro de łegno (quel atual) chel xé rivà a Caorle da ła [[Basilica di Santa Maria della Salute|Basiłica delła Salute]] a [[Venesia]] recoverto da reti, par rievocar el retrovamento de queło antigo.