Difarense intrà łe version de "Raixa (Gramàdega)"
[Revixion njiancora controłà] | [Revixion njiancora controłà] |
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
p Bot: Modifico: pt:Radical (linguística) |
pNessun oggetto della modifica |
||
Riga 1:
Ła '''raixa''' de na paroła l'è ła baxe invariàbiłe che ła dà el sénso de partenzsa de na paroła, che dopo el vien giustà e precixà da łe [[
Spéso ła raixa ła se confónde col [[tema (Gramàtica)|tema]], seben che in realtà łe sia dó robe diverse.
Riga 5:
== Ła raixa 'ntei nomi e i agetivi ==
Par exenpio ła paroła ''gat'''o''''' ła xe fata da ła raixa ''gat-'' che ła dixe el tipo de bestia e da ła
*'''sing.masc.:''' gat''o'' (raixa: ''gat-'';
*'''sing.fem. :''' gat''a'' (raixa: ''gat-'';
*'''plur.masc.:''' gat''i'' (raixa: ''gat-'';
*'''plur.fem. :''' gat''e'' (raixa: ''gat-'';
Na paroła ła pol aver anca un prefiso e na
*'''sing.masc.:''' ''stra''carg''o'' (prefiso: stra-; raixa: ''carg-'';
*'''sing.fem. :''' ''stra''carg''a'' (prefiso: stra-; raixa: ''carg-'';
In serti caxi łe parołe łe fa védar diretamente soło che ła raixa, sensa gnente altro tacà, e 'łora se dixe che łe ga na '''raixa biota''' (che vol dir raixa sensa zónte). In vèneto se cata spéso nomi o agetivi co raixa biota come:
*'''sing.masc.:''' paron (raixa biota: ''paron''; gnente
*'''sing.fem. :''' paron''a'' (raixa: ''paron-'';
*'''sing.masc.:''' stran (raixa biota: ''stran''; gnente
*'''sing.fem. :''' stran''a'' (raixa: ''stran-'';
In [[łéngua ingléxe|ingléxe]] ghe xe nomi come "boy / boy''s''" , "computer / computer''s''".
Riga 30:
== Ła raixa 'ntei verbi ==
Anca i verbi fa istéso: ghe xe fórme co
Par i verbi co prefisi e
{| class="wikitable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
Riga 38:
! colspan="5" style="background:#efefef" |
|-
| '''1ªsing.indic.:''' ||łig''o'' (raixa: ''łig-'';
|-
| '''1ªplur.indic.:''' ||łigh''émo'', łig''on'' (raixa: ''łig-''; dexin. ''émo, on'') || ''des''ligh''émo'', ''des''lig''on'' (prefiso ''des-''; raixa: ''łig-''; dexin. ''émo, on'')
|-
| '''2ªplur.indic.:''' ||łigh''è'' (raixa: ''łig-'';
|-
| '''1ªsing.cond.:''' ||łig''arìa'' (raixa: ''łig-'';
|-
| '''3ªsing.cond.m.:'''||el łig''arìa'' (raixa: ''łig-''; dexin. ''arìa'', clitico ''el'') || el ''des''lig''arìa'' (prefiso ''des-''; raixa: ''łig-''; dexin. ''arìa'', clitico ''el'')
|}
Come che se véde, serti prefisi o
Come verbo a raixa biota podémo ciapar el verbo iregołar "tor" che 'ntel prexente el dopra ła raixa "toł":
*'''3ªsg/pl./m/f.:''' el tol, ła tol, i tol, łe tol (raixa biota: ''tol''; gnente
*'''2ªsg.:''' te tol, ti tol, tu tol (raixa biota: ''tol''; gnente
*'''altre fórme''': toł''émo'' -''on'' , toł''ì''... (raixa: ''toł-'';
'Sto verbo qua oltre a łe fórme co raixa biota el ga anca varianti normałi co
In ingléxe se véde ła raixa in verbi come "speak / he speak''s'' / speak''ing''" , "work / he work''s''/ work''ing'' / work''ed''" mentre in tedésco ła se véde in "mach''en'' / er mach''t'' / ''ge''mach''t'' / mach!.
Riga 62:
== Ła raixa biota ==
Come che se capise łe parołe a '''raixa biota''' (che vol dir raixa senza zónte), cioè che łe se prexenta come na raixa sensa gnente altro tacà, łe xe bastanzsa difuxe in vèneto. Ghe xe un saco de exenpi vàłidi in tute quante łe varianti vènete come ''paron'', ''bon'', ''pien'' o comunque in tante varianti diverse come ''el tol'' , ''el pol'' doprài in belumat ma anca in trevixan e venesian. Łe parołe a raixa biota parò le è pi comuni 'nte łe varianti vènete setentrionałi (el/al sént, el/al dorm, el/al gat) par via che łe vocałi finałi łe tende a sparir in serte fórme (salvo che łe tórna fora se gh'è altre
Anca altre łéngue łe ga parołe fate diretamente da raixe biote: l'ingléxe "boy" e 'l todésco "Jahr" i xe du nomi singołari fati soło che da ła raixa; anca i inperativi come "work!" (ingl.) o "mach!" (tod.) i è fati soło che da ła raixa. Iséso, el [[łatin]] l'avéa un saco de parołe a raixa biota come "vir" (maschio) o "consul" (cónsołe) fate sensa
In realtà in [[lenguìstica]] se preferise descrìvar 'ste parołe qua come parołe co '''
In łéngue come l'[[łéngua itałiana|itałian]] invezse no se cata quaxi mai parołe a raixa biota, fora che quando se leze un testo poètico.
|