Difarense intrà łe version de "Sità del Vategan"
| [Revixion njiancora controłà] | [Revixion njiancora controłà] |
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nessun oggetto della modifica |
Nessun oggetto della modifica |
||
Riga 60:
El xe na enclave rento l'Itałia e 'l confina soło co Roma.
== Storia ==
L'è stà fondà l' 11 de Febraro del 1929 col Tratato de Lateran firmà fra l'Itałia e ła Santa Sede (cioè el Papa visto come ente giurìdico internazsionałe) considerà come n' organismo zxa existente e col poter de far tratati internazsionłi.
El Tratato l'era stà firmà parché co ła conquista de Roma xera stà desfà el Stato de ła Céxa e donca el Papa el xera sóto ła leje itałiana e no'l gavarìa pi avùo ła łibartà de azsion come capo de ła céxa.
El Vatican, donca, el xe stà creà e dà in governo al Papa, come capo de ła Céxa Catòłica e quindi l'è int'un zsero senso subordenà a ła Céxa: par exenpio no ghe xe mìa diplomàtici vaticani in senso stréto ma gh'è diplomàtici del Papa (S.Sede) che i depende dal Papa come capo de ła Céxa anca se ciaramente i parla anca a nome del Vatican.
== Governo ==
In baxe a ła ''Leje Fondamentałe'' (coem che vien ciamà ła Costituzsion Vaticana) modernixà col ''motu proprio'' del 2001 el Papa el ga tuti tri i poteri legislativo, executivo e giudizsiaro. El governa jutà da altre Comision che parò łe vien nominàe da eło.
L'è cioè un Re asołuto.
D'altra parte el Papa stéso el va al poter dopo èser stà votà dai Cardinałi riunìi in [[Conclave]]
Par 'sto motivo qua ła Zsità del Vatican ła xe na Monarchìa Asołuta Teocràtica Ełetiva.
Ła protezsion del Papa e dei confini l'è in man a łe famoxe Guardie Svìzsere mentre ła Gendarmeria Vaticana ła xe incargà de łe normałi atività de połizsia e sicurézsa.
== Geografìa ==
El Vatican, oltre a ła só superifice picenina de 0,44 kmq el ga in gestion de łe parte de teritorio formalmente itałian ma in realtà fora da ła leje itałiana: łe cusì-ciamàe [[Zxona Estrateritoriałe|Zxone Estrateritorałi]].
El teritorio vatican vero e propio l'è fato da Piazsa San Piero, normalmente parò gestìa da ła połizsìa itałiana; ła Baxìłica de San Piero; el quartier aministrativo (a nord) indove che se cata el giornal, ła Banca, i Muxèi Vaticani, ła Farmazsìa e 'l Pronto Socorso; i famuxi Giardini Vaticani (sud, sud-est) onde che se cata ła stazsion feroviaria, el Tribunal Statałe, el Governatorato (sede del Governador), ła Sede aministrativa de Radio Vaticana, el Seminario Etiòpico, l'Eliporto, vari pałazsi, parchéji e benzxinari del Stato pi ceo del mondo.
I Giardini Vaticani i òcupa quaxi du terzsi del teritorio de ła Zsità e se pol vixitarli soło co un perméso de sogiorno speciałe (el pi curto del mondo: sol che sie ore) da domandar a l'Uficio Turismo e Pełegrini. I se slarga su par el Cołe Vatican.
== Economìa ==
Łe richézse artistiche del Vatican, seben de vaŁor molto alto, no łe xe robe che se pol vèndar fazsilmente donca no łe cónta quaxi gnente dal pónto de vista efetivo. Łe entrade łe vien dal turismo, da oferte dei fedełi e da investiminti bancari.
| |||