Difarense intrà łe version de "Xiometria"
| [Revixion njiancora controłà] | [Revixion njiancora controłà] |
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nessun oggetto della modifica |
|||
Riga 11:
L'introdusion de łe [[coordenade]] de [[René Descartes]] e ła cresuda, 'ntel fraténpo, del'[[àlgebra]] łe ga marcà na nova tapa par ła giometria, parché figure giomètreghe, come łe curve piane, łe podeva da ełora èsare raprexentae in [[giometria anałìtica]], co [[funsion]] e [[equasion]]. Sta roba ła ga xugà un roło ciave 'nte ła cresuda de inportansa del [[càlcoło]] 'ntel [[XVII sècoło]]. Infin, ła teoria de ła [[prospetiva]] ła ga demostrà che ghe jera de pì par ła giometria che łe sołe propietà mètreghe par łe figure: ła prospetiva, infati, ła xé l'orìxene de ła giometria projetiva. El sojeto de ła giometria el xé stà richìo da novo dal studio de ła strutura drénto dei ojeti giomètreghi, che'l xé stà orixenà da [[Eulero]] e [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] e'l ga portà a ła nasuda de ła [[topołogia]] e de ła [[giometria difarensiałe]].
== Giometria euclidea e giometrie no euclidee ==
[[File:Parallel postulate en.svg|right|250 px|thumb|El quinto postułato.]]
Ła giometria creada da [[Euclide]] ła xé queła che ła vien studiada par prima. I conceti fondamentałi i xé el [[ponto]], ła [[reta]] e'l [[pian]]. Ła se baxa su sinque [[asioma|asiomi]] fondamentałi, dai quałi i se orìxena i [[teorema|teoremi]] e tuto queło che'l vegne de conseguénsa.
# Infrà du [[
# Se poe slongar al'infinìo un [[segmento]] daspò i du punti che i eo lìmita.
# Dato un ponto e na łonghesa, se poe descrìvare un [[sercio]].
Riga 20:
# Se na reta ła taja altre do rete determinando dal steso lado àngołi drénto ''ła cui suma'' ła xé menore de queła de du àngołi reti, slongando łe do rete, ste qua łe se incontrarà da ła parte indove ła suma dei du àngołi ła xé menore de du reti.
Parò col canbiar de ła concesion del mètodo asiomàtico i ga aumentà el nùmaro de asiomi, cusì che sti qua insiéme i fuse boni a descrìvare el conportamento dei tèrmini primitivi (ponto, reta...) sénsa che ghe fuse el bixogno de darghe definision (poco ciare, xé ojetivamente difìsiłe dire cosa che'l xé un ponto).
Spece st'ùltimo asioma el ga sénpre creà exitasion parché el xé davèro manco sénplexe da capir dei altri e'l ga va forma de un [[teorema]]. Co ła só negasion i ga creà łe giometrie no euclidee, fondae su novi modełi interpretativi (łe più inportante łe xé ła [[giometria iperbòłica]], ła [[giometria ełìtica]] e ła [[giometria sfèrega]]).
[[Categoria:Giometria| ]]
| |||