Difarense intrà łe version de "Xiometria"
| [Revixion njiancora controłà] | [Revixion njiancora controłà] |
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
p r2.7.1) (Bot: Zonto: hif:Geometry |
p Bot: Fixing redirects |
||
Riga 1:
{{Padovan}}
[[File:Westerner and Arab practicing geometry 15th century manuscript.jpg|right|300 px|thumb|Osidentałe e àrabo che i pràtega ła giometria, manoscrito sénsa nome del [[XV sècoło]].]]
Ła '''giometria''' (dal [[
Se pénsa che ła giometria ła sia nasesta 'ntel'[[Storia de l'Egito|Antigo Egito]]. [[Erodoto]] el conta che par via dei fenòmeni che i smagnava e i portava tera, durante łe piéne del [[Nilo|Niło]], l'estension de łe propietà teriére egisiane łe canbiava ogni ano e łe gaveva da èsare calcołae de novo par scopi fiscałi. Cusì el xé nasesto el bixogno de descovrir tècneghe de ''mexura de ła tera'' (''giometria'' 'ntel signifegà orixenario del tèrmine).
Ła crésita de ła giometria pràtega el xé vèro antigo, par i numaruxi vantaji che ła parmete e par i quałi ła xé stada creada, e in tinpi łontani ła xé stada a volte fidada a na categoria de savi co tribusion sacerdotałi.
Riga 9:
'Ntel'[[Antiga Gresia]] i ga scuminsià a doparare co frequénsa ła riga e'l [[conpaso]] (anca se pare che sti struminti i fuse xà stai inventai da altre parte) e soratuto ła xé nasesta l'idea nova de doparar tècneghe demostrative. Ła giometria greca ła xé servia de baxe par ła cresuda de ła [[giografia]], del'[[astronomia]], del'[[òtica]], de ła [[mecànega]] e de altre siénse e anca de difarénti tècneghe, come quełe par ła [[navegasion]]. 'Nte ła siviltà greca, oltra ła giometria euclidea che ła se studia ancora a scóła e a ła teoria de łe còniche, łe xé naseste anca ła [[giometria sfèrega]] e ła [[trigonometria]] (piana e sfèrega).
L'introdusion de łe [[coordenade]] de [[René Descartes]] e ła cresuda, 'ntel fraténpo, del'[[àlgebra]] łe ga marcà na nova tapa par ła giometria, parché figure giomètreghe, come łe curve piane, łe podeva da ełora èsare raprexentae in [[giometria anałìtica]], co [[funsion]] e [[equasion]]. Sta roba ła ga xugà un roło ciave 'nte ła cresuda de inportansa del [[càlcoło]] 'ntel [[XVII secoło|XVII sècoło]]. Infin, ła teoria de ła [[prospetiva]] ła ga demostrà che ghe jera de pì par ła giometria che łe sołe propietà mètreghe par łe figure: ła prospetiva, infati, ła xé l'orìxene de ła giometria projetiva. El sojeto de ła giometria el xé stà richìo da novo dal studio de ła strutura drénto dei ojeti giomètreghi, che'l xé stà orixenà da [[Eulero]] e [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] e'l ga portà a ła nasuda de ła [[topołogia]] e de ła [[giometria difarensiałe]].
== Giometria euclidea e giometrie no euclidee ==
| |||