Difarense intrà łe version de "Ludovico Manin"
| [Revixion njiancora controłà] | [Revixion njiancora controłà] |
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
p r2.6.5) (Bot: Zonto: es:Ludovico Manin |
p Bot: Fixing redirects |
||
Riga 14:
}}
Fioło de Lodovico Alvise et de Maria Basadonna, el xe stado el sentoventeximo et ultimo [[
== Ła fameja ==
[[File:Villa Manin - Passariano.jpg|thumb|right|250px|Viła Manin de Pasarian]]
Ła fameja de i Manin ła xera orionda de Altin et ła rixulta prexente en Venesia da el [[1297]]. Anca se el pàr que endè el [[1312]] ła se fuse traslocada en [[Friul|Friułi]], endè ła ga otejnudo pu feudi; en el [[1651]], graçia a na corisponçion de çentomile ducati, ła xe divejnuda una de łe fameje nobiłi de Venesia. I xèra paroni de [[viła Manin]] de Pasarian de [[Codroipo]], en la provinçia de [[Ùdine|Udine]], et de [[viła Barbaro]] en Maser, tacà a [[Cornuda]], en provinçia de [[Trevixo]].
== Ła vita ==
Lodovico Manin el xera nato en el [[14 de majo]] de el [[1725]]; el sò pare el xera Lodovico Alvise et la so mare la xera Maria Basadonna, pronevoda de en cardinal. El xera majorasco de çinque masci. quande el xèra xoven el geva frequentàdo ł'università de [[Bułogna|Bołogna]] et el xera convitor arent el cołejo de i nobiłi de San Saveri: la el geva stanpàdo chalquedune propoxision de dirito natural da el sostegnùde en esto periodo.
Quando el se ga dà a ła vita pubrica, el xe stàdo notàdo debòt par ła sò jeneroxità, ła so onestà, ła so xentilesa et prinçipalment par ła sò richesa. quande que el geva vintisiè ani el xe stado ełeto capitan de [[Vicensa]], pò de [[Verona]] endè el ga dovùdo frontesar ł'ałuvion de el [[1757]], incandenò el xè stado capitan de [[Bressa|Bresia]]. Ente 'l [[1764]] el xe stàdo nomenà ''procurador de San Marco de ultra''. Ente 'l [[1769]] el ga rechiedùdo et el ga otejnudo de no cuertar na carga par el motif de ła sò sałude sbarlòta et anca parquè el xera pitost sordo. Ente 'l [[1787]] el xè stàdo çielto par far i onori a el papa [[Pio VI]] domente el traerseva i tèren de Venesia, et el Papa el el gaeva rengrasiàdo nomenadoło cavajier et dagàndoghe pareci priviłexi spirituałi.
El gaeva maridà Elisabeta Grimani, da ła quał el gaeva gavù na dote de quarantaçincmile ducati; Elisabetta ła xera stàda educàda entè en monistier de [[Trevixo]] et ła xera de sałute ancròja fen da toxa.
Riga 43:
On cronista ło ga descrito cusì: ''Aveva sopracciglia folte, occhi bruni e smorti, naso grosso aquilino, il labbro superiore sporgente, andatura stanca, persona lievemente inclinata. Si leggeva nell'espressione del viso l'interno sgomento, che informava e governava ogni azione.'' El [[30 de apriłe]], quando zà łe trupe fransexi łe gera rivà in riva ała łaguna e łe sercava de rivare a Venesia, Lodovico Manin el ga pronuncià ła çełebre fraxe ''Sta notte no semo sicuri neanche nel nostro letto''.
Ałe sedute del ''Magior Consiglio'' dei dì sucesivi, indove a se doveva decidare se cedare ałe richieste fransexi, el se ga presentà pałido e con voxe tremante: [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] el pretendeva ła creasion de on rexime democratego al posto de ł'ołigarchia, ło sbarco de on'armada de 4.000 soldati fransexi a Venesia (e a sarìa sta ła prima volta de on exercito straniero a Venesia da ł'epoca deła fondasion), ła consegna de alcuni capitani venesiani che i gaveva conbatù ł'exercito fransexe invasor in teraferma. El dì [[8 de majo]] el doxe el se ga dichiarà pronto a metare zò łe insegne ducałi 'nte łe man dei capi deła rivołusion, invitando 'ntel contenpo tute łe magistrature ało steso paso: a pare che uno dei consijeri ducałi, tal Francesco Pesaro, el gavese invese spronà el doxe a scapare a [[Zara (Croazia)|Zara]], posedimento venesian 'nte ła [[Dalmàsia|Dalmasia]] ancora fedełe e sicura. El [[12 de majo]] a se ga svolta ł'ultima riunion del ''Magior Consiglio'', in cui, pur non esendo rivà al numaro łegałe, a xe sta decixo de acetar in tuto e par tuto łe richieste de Bonaparte. A se ga decixo anca ło sgombaro dei soldati ''schiavoni'' da Venesia, cusì da non determinare incidenti quando ca fuse entrà in sità i miłitari fransexi. El [[15 de majo]] el doxe el ga łasà el palazo ducałe par ritirarse 'ntel palazo deła so fameja, e i fransexi i xe entrà a Venesia.
Ł'ultima seduta del ''Magior Consiglio'' ła xe sta descrita da [[Ippolito Nievo]] 'ntel romanzo [[Le confessioni di un italiano]].
== Ła fine ==
Ła [[Dalmàsia|Dalmasia]], posedimento de Venesia, ła xe sta conquistà dai [[Asburgo]] dopo ła fine de Venesia.
Dopo ł'abdicasion, Lodovico Manin el ga rifiutà de diventar capo deła munisipałità provisoria, e el ga smeso de frequentar ła bona società: no 'l se faxeva catare in caxa quando che i ło sercava, no 'l partecipava ai pransi de eticheta, no l'andava pì a teatro, no el ga fato pì da [[sàntoło]]. El ga dovesto dare indrìo łe insegne ducałi, che łe xe sta bruxà dała munisipałità provisoria in piaza San Marco insieme al "livro d'oro", el registro dełe fameje patrisie che łe costituiva ł'ołigarchia. Dovendo pasejar parecio par motivi de sałute, el vegneva insultà del popoło, che el rinpianseva el governo pasào. El vołeva finir i so dì inte on [[convento]], ma gnanca questo a ghe xe sta posibiłe.
| |||