Difarense intrà łe version de "Łuxe"

[Version verifegà][Version verifegà]
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
EmausBot (discusion | contribusion)
p r2.7.2+) (Robot: Xonto pms:Lus
Sistema simbolo o scrittura secondo le norme internazionali SI
Riga 1:
{{venesian}}
[[File:Light beams in smoke03.jpg|right|300 px|thumb|Łuxe che ła se véde grasie a refresion sul fumo.]]
Ła paroła '''łuxe''' (dal [[łéngoa latina|łatin]], ''lux'', ''lucis'', chel vien fóra a sóa volta dal [[łéngoa greca|greco]] ''λευκός'', ''bianco'') ła se riferise a ła porsion del [[spetro ełetromagnètego]] el se pol véder col'[[ocio]] uman, e el xé a ocio conpréxa infrà 400 e 700 [[nanòmetri]] de łonghésa d'ónda, vero infrà 750 e 428  [[Hertz|THz]] de [[frequensa|frequénsa]]. Sto intervało qua el xé ugual a ła region dr màsima emision da parte del [[sołe]]. I confini del spetro vixìbiłe al'ocio uman i no xé miga uguałi par tuta ła xénte, ma i canbia drio el sogeto e i pol rivar a 730 nanòmetri, 'ndando arente i infrarósi, e i 380 nanòmetri 'ndando arente i ultraviołéti. Ła prexénsa al stéso ténpo de tute łe łonghése d'onda vixìbiłi en ugual quantità ła forma ła ''łuxe bianca''. I [[rajo|ragi]] infrarósi i no se véde, ma i se pol sentir come [[całor]] su ła [[pełe]]; quei ultraviołeti i fa anca scotadure e łe [[ava|ave]] łe pol vederli.
 
Ła łuxe, come tute łe ónde ełetromagnèteghe, ła sta en raporto co ła maderia. I fenòmeni più comuni che i se varda i xé: l'[[asorbiménto]], ła [[trasmision]], ła [[refresion]], ła [[refrasion]] e ła [[defrasion]].
Riga 7:
Anca se 'ntel'[[ełetromagnetismo]] clàsego ła łuxe ła xé descrita come un'ónda, el soravénto de ła [[mecànega quantìstega]] al scuminsiamento del [[XX secoło|XX sècoło]] el ga perméso de capir che sta qua ła ga anca propietà tìpeghe de łe partexełe e de spiegar fenòmeni come l'[[efeto Compton]]. 'Nte ła [[fìxica]] de ancó ła łuxe (e tuta ła radiasion ełetromagnètega) ła vien descrita come fata da [[quanto|quanti]] del [[canpo ełetromagnètego]] ciamai [[foton|fotóni]].
 
Ła łuxe ła ga na vełosità definia. 'Ntel [[vódo]] ła ga na vełosità costante (dita ''c'') de 299  792  458 [[Metro|m]]/[[secóndo|s]]. De sołito, sto vałor qua el vien senplifegà a 300  000  [[chiłòmetri|km]]/s.
 
El studio de ła łuxe e dei sói raporti co ła maderia el se ciama [[òtica]]. Par l'[[homo sapiens|omo]] e par el [[móndo]] ła fónte prinsipal de łuxe ła xé sénpre stà el [[sołe|sol]], anca se l'evołusion tecnołòxica ła gà portà a crear nóvi mexi, come el [[fógo]] e, piasè de resénte [[łanparina|łanparine]], [[torsa|torse]], ecc...
 
=== Lunghese d'onda de ła łuxe vixibiłe ===
Riga 15:
{{Łuxe}}
 
Ła łuxe vixibiłe ła xè na porsion de ło spetro ełetromagnetego conprexa sitca tra i 400 e i 700  [[nanometro|nanometri]] (nm) (inte'l [[aria]]). Ła łuxe ła xè anca caraterixà da ła so frequensa. Frequensa e lunghesa d'onda łe segue sta relazion: ''l=v/f'' (indove ''l'' xè ła lunghesa d'onda, ''v'' xè ła vełosità inte'l mexo considerà - inte'l vodo in xenere se indica có ''c'' -, ''f'' xè ła frequensa de ła radiasion).
 
== Altri progeti ==
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/wiki/Łuxe"