Difarense intrà łe version de "Diałeto primierot"

[Version verifegà][Version verifegà]
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nessun oggetto della modifica
pNessun oggetto della modifica
Riga 24:
}}
 
El '''Primieròt''' el é en dialeto parlà telate la [[Primier|Val de Primiér]], tel [[Trentin]].
 
== Carateristeghe ==
{{Varda anca|Gramàtica primieròta}}
Se vedon la storia del Primiér, podon capir che 'l Primierot el é pì vesìn al [[Lengua todesca|todésch]], al [[Lengua ladina|ladìn]] e al [[Diałeto vèneto setentrional|feltrin]] che da quelcuel del rest del [[Diałeto vèneto osidental|Trentin]].
 
Tra i carateristeghe pì importanti ghe n'é:
* La pronunẑia de /θ/ conco /ẑ/ ([[Łéngua inglexe|ingles]]: ''Think''), compagn al [[Diałeto vèneto setentrional|belumat e al feltrin]];
* La pronuncia de /dz/ e de /d/ con /đ/;
* La conversion de ẑerti nomi che in talgian i é in maschile, al femminile:
** ''la lat'', ''la sàngue'', ''la sòn'', ''la [[Giaso|giaẑ]]''.
* La conversion de ẑerti nomi che in talgian i è in feminile, al maschile:
** ''l'[[Sguaso|aguàẑ]]'', ''el [[Bredoła|beđól]]'', ''el calìđen'', ''el [[Sester|đèrlo]]''.
 
== Esenpi de la lengua ==
=== I đì delade la stemàna ===
Luni, Marti, Mèrcol, Dòbia, Vèndre, Sàbo, DomenegaDoménega.
 
=== Le stajònstajon ===
Insuđa, Istà, Ferđina, Invèrn.
Insùđa, Instà, Ferđìna, Invern.
 
=== I mesi del àn ===
Ðegnèr, Feorèr, Marẑ, Aorìl, Majo, Ðugn, Lujo, AgòstAgost, Setenbre, Otobre, Novenbre, Deẑenbre.
 
=== I numarinùmari ===
* Un, Doi, Trei, QuatroCuatro, Ẑinque, SieSìe, SeteSète, OtÒto, NòvNòve, Diese.
* Úndese, Dòdese, Trèdese, QuatòrdeseCuatòrdese, QuìndeseCuìndese, SèdeseSédese, Dissète, Disdòto, DisnòveDisnove, Vinti.
* TrentaTrènta
* Cuaranta
* Quaranta
* Ẑinquanta
* Sesanta
Line 66 ⟶ 62:
* En milion
* En miliardo
 
=== Provèrbi ===
* MeioMèjo brusàrbrusar en paes che perder le tradižiontradiẑion
 
==== ProverbiProvèrbi contađini ====
* Se 'l Sass Maor el haà el capel, molamòla la falẑ e ciapa el restelrestèl.
* Se 'l Sass Maor el haà la ẑentura, el siegador el laora a man segura.
* De San Valantin se guernaguèrna senzasènẑa lumin.
 
==== Proverbi meteorologicimeteorològici ====
* Se (la piova) la vien da Santa Catarina, ciapa el restel e camina.
* Se (la piova) la vien da la Ẑareda, la vien co la ghedaghèda.
* Se (la piova) la vien dal Pavion, piova a balon.
* Se (la piova) la vien del Schener, la vien col ster.
* Se (la piova) la vien de San Martin, la vien col scudelìn.
 
=== Sioglilengua e filastròche ===
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/wiki/Diałeto_primierot"