ƚe vocaƚi ƚe se distingue in baxe a tre parametri prinsipaƚi senpre prexenti:
#* 1) cuanto ƚa ƚéngua ƚa xe alsada durante ƚa so pronunsia, sto parametro el se ciama '''vertaura''' e ƚa pasa da "<u>serada</u>" (cofà /u/, /i/) a "<u>verta</u>" (cofà /o/, /a/, /e/) <ref>pasando par scuaxi serada, semi serada, mexana, semi verta e scuaxi verta</ref><ref>sto parametro el pol anca ciamarse '''altesa vocaƚica''', in sto caxo el pasa da alta (cofà /u/, /i/) a basa (cofà /o/, /a/, /e/) </ref>.
#* 2) cuanto ƚa ƚéngua ƚa se sporxe in vanti int'el cavo oral, sto parametro el se ciama '''ponto de articoƚasion''' e el pasa da "<u>anterior</u>" (cofà /i/, /e/) a "posterior" (cofà /u/, /o/)<ref>pasando parscuaxi anterior, sentral e scuaxi posterior</ref><ref>sto parametro el pol anca ciamarse '''posteriorità vocaƚica'''</ref>.
#* 3) el '''rotondamanto''': otegñuo se par pronunsarla, i ƚavri i va a formar un sercio xusto un fià sporxente, distinguendo vocaƚi "<u>rotondae</u>"<ref>dite anca "procheile"</ref> (cofà /y/ in fransexe o todesco) e "<u>miga rotondae</u>" (cofà /i/ in itaƚian).