Difarense intrà łe version de "Erodoto"
| [Version verifegà] | [Version verifegà] |
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
p Bot: Zonto el modèl Controło de autorità |
p Robot: Coresion rindirisamenti |
||
Riga 1:
{{Variansa|venesian}}
[[File:Herodotus Massimo Inv124478.jpg|right|300 px|thumb|Testa de Erodoto]]
'''Erodoto''' (in [[łéngoa greca|greco]] ''‘Ηρόδοτος'', ''Herodotos''; [[Alicarnaso]], [[484 v.C.|484 a.C.]] – [[Thurii]], [[425 v.C.|425 a.C.]]) el xé stà n'[[istoria|istòrego]] [[gresia|greco]].
El xé considerà el "pare de ła storia" in quanto, 'nte ła sóa òpera de łe ''[[Istorie (Erodoto)|Istorie]]'', che in greco el signìfega recerca, el prova a endegar łe cauxe che łe ga portà a ła guerra infrà łe ''poleis'' unìe de ła [[Gresia|Grecia]] e l'[[inpero persian]] meténdose 'nte na prospetiva istòrega, doperando ła recerca e no fidàndose miga de łe incerte opinion de quei chei vegniva prima.
Riga 8:
== Biografia ==
Erodoto el xé nasuo 'ntel [[484 v.C.|484 a.C.]] 'nte na famégia aristocràtega de [[Alicarnaso]] ([[Anatołia|Axia menor]]), da mare greca, Dryò, e pare axiàtico, Lyxes. In połìtega nemigo, insieme al xerman [[Paniassi]], a Ligdami II, tirano de [[Alicarnaso]], chel governava ła sità grasie al'agiuto del "[[Gran Re]]". Paniassi, acuxà da Ligdami de averghe tolto parte a na congiura de aristocràteghi per coparlo, el xé stà meso a morte. Erodoto el xé stà, invese, bon a scapar a [[Samo]], sità che ła partegniva a ła [[Lega delio-àtica]], che ła gera nemiga dei persiani ([[457 v.C.|457 a.C.]] a ocio). El xé tornà indrio in patria datorno al [[455 v.C.|455 a.C.]] cusì in maniera da véder Ligdami mandà via, forse anca agiutando quei chei eo ga fato. 'Ntel [[454 v.C.|454 a.C.]] Alicarnaso ła xé intrada 'nte ła sfera de influénsa ateniexe, deventando trabutaria de ła sità [[atica|àtica]].
Daspò poco ténpo el ga viaxà e vixità na granda parte del [[Mar Mediteraneo|Mediteràneo]] oriental, in particołar manièra l'[[Egito]] indove, fasinà da quea siviltà, el xé restà per quatro méxi. Scopo dei viaxi el xé stà forse sunar i materiałi ùtiłi per scrìver ła sóa òpera (łe ''[[Istorie (Erodoto)|Istorie]]''). Dal [[447 v.C.|447 a.C.]] el xé stà a [[Atene]], indove el ga cognosùo [[Pericle]], el poeta tràxico [[Sofocle]], l'architeto [[Ippodamo de Mileto]], e i sofisti [[Eutidemo (sofista)|Eutidemo]] e [[Protagora]]; 'ntel [[445 v.C.|445 a.C.]], el ga partesipà a łe [[Panatenee]], 'nte łe quałi el ga łeto al pùblico la sua opera (vadagnando per sta letura diéxe tałénti).
Daspò el xé 'nda 'nte ła cołonia panelènica de [[Thurii]] (in [[Magna Gresia]], sul posto del'antiga [[Sìbari]]), e'l gà agiutà a fondarla, datorno al [[444 v.C.|444 a.C.]]. Ła tradision ła vol che el ghe sia morto 'ntei ani daspò có ła [[Guera de ła Morea]] ła xé scomensada (per convension 'ntel [[425 v.C.|425 a.C.]]). Per el vèro no semo ancora boni a saver łógo, data e circostanse de ła sóa morte. Savémo poco de altro su ła vita del'istòrico.
== Łe Istorie ==
| |||