Difarense intrà łe version de "Juglans regia"

Ła '''nogara''' o '''nogher''' o '''noxara''' (nome sientifico ''Juglans regia'') ła xe na pianta deła fameja dełe Juglandaceae, originaria de l'[[Axia|Asia]] centrałe e ocidentałe, dei [[Penìxoła balcànega|Balcani]] e del [[Mar Mediteraneo|Mediteraneo]] orientałe (in [[łéngualengua todéscatodesca|todesco]] ''Walnuss'', in [[łéngua inglexe|inglexe]] ''walnut'', in [[łengua itałiana|tałjan]] ''noce''). A dita de [[Plinio el Vecio]] inte ła só opera ''[[Naturalis historia]]'', ła xe sta portà in [[Eoropa]] dai [[Gresia|Greci]] fra el setimo e el quinto secoło vanti Cristo.

Ła riva a esar alta anca 30 metri, ła pol viver fin a 160 ani e ła crese fin ai 1200 metri de quota. Ła [[scorsa]] ła xe lisia e grixa da xovane, nero-grixa co crepe fonde da vecia; łe [[fogiafoja|foje]], longhe 30 cm, łe ga un [[pecol]] da dove ke se staca 5 o 7 fojete ełitiche, longhe ciaskeduna dai sie ai dodexe çentimetri. I [[fior]]eti załi i vien fora fra apriłe e giugno, ingrumà in bigołeti quełi maschiłi, ugnołi quełi feminiłi. I [[Fruto|fruti]] (łe ''[[noxe]]'') i ga na scorsa tènara verde fora e una dura drento; i se tira xó fra setenbre e otobre.

Ła nogara, a parte ke par i fruti, ła ga inportansa anca pal [[łegno|legno]], pregiato par far mobiłi e pavimenti ([[Parquet]]).