Difarense intrà łe version de "Vinovo"

 

== Corsi d'aqua ==

'Ntel teritorio de Vinovo, ai màrxeni del sentro abitativo orixinàl e prinsipal, score el torente [[Chisola]] che va a sbocàr in [[Po]] visin a [[Moncalieri]].

 

 

== Sede comunałe ==

Fin ała fine del [[XVIII]] sec. sirca, el Comùn de Vinovo gà sede 'nte ła vacarìa de ła Famegia Farò (che un tenpo gera propietà del Conte Castelli di Sessant) drìo ł'abside de ła céxa parochiałe; drìoman el xe stà trasferìo 'nte ła caxa Marchiaro de Via San Bartolomeo.

Poco dopo ł'[[Unità de Itałia]] el Comun l'è stà trasferido in piasa delle Grida, atuałe caxa de canton de Via Cottolengo co' via don Mazzolari. Qualche ano drìo, 'ntel [[1878]], el Comùn de Vinovo, dovendo trasferìr el Comùn in una nòva e più anpia sede, gà cronpà ła vecia vila de ła Contesa Bosco di Ruffino, pervegnùa in redità dal conte Prospero Castelli di Sessant, riadatandoła a sede muniçipal, come che xe ancùo, piasa Marconi.

 

=== Casteło dei Della Rovere ===

Se trata de un pałaso de stiłe rinasimentałe costruìo infra 'l [[1480]] e 'l [[1517]] in sostitusión de un pałasoto de minor dimensión adibìo a fortésa defensiva. Ła se catava su l'atuałe Piasa Rey. De ła so costrusión, vołesta da ła fameja omonema, xe stà sponsór e soventór el [[gardenàl Domenico della Rovere]], orixinàl de Vinovo. Recentemente restorà, el Casteło gà al so interno pregevołi stuchi e dipinti a grotésca de ła Scòła del [[Pinturicchio]]<ref>{{it}} Gabriella gera una ''Delle Lanze'' avendo spoxà el [[2 disenbre]] [[1668]] el conpiacente Carlo Delle Lanze, conte de Sales. (L. De Mauri, ''Vinovo et ses porcelaines'', p. 15)</ref> e un bel giòstro co' decorasión in còto. Co'l sfantàrse de ła fameja Della Rovere, el castèl 'ntel [[1692]] l'è pasà a la corona sabauda e [[Carlo Emanuele II]], asegnandoghe el titoło de cónte de Vinovo a so fiòło (spùrio) ch'el gavea avùdo 'ntel [[1712]] da Gabriella di Mesmes des Marolles <ref>{{fr}} L. De Mauri, ''Vinovo et ses porcelaines'' pp. 15-16</ref>. Francesco Agostino, ghe gà dà in concesión anca el castèło. Tutociò ła concesión del casteło xe tornà ała corona 'ntel 1732 visto che l'ultimio rède de ła fameja Delle Lanze gaveva sielto ła cariera eclexiastica (jera el futuro cardinàl [[Carlo Vittorio Amedeo Delle Lanze]] ([[1712]]-[[1784]]), so fioło de Francesco Agostino e de Barbara Piossasco de Piobesi). 'Ntel [[1752]] [[Carlo Emanuele III]] ghe lo gà consegnà ała Comenda Magistrałe de Stupinigi, che 'ntel 1776, ghe lo gà dà in concesion a Vittorio Brodel ed a ł'arcanista Pierre-Antoine Hannong, al fin che i podese condurghe esperimenti so łe porsełàne e ła eventuałe produsión de łe medème. Fałìa l'inprexa dei do, el castèl l'è pasa in concesión 'ntel [[1780]] a [[Vittorio Amedeo Gioanetti]], che l' a avùdo el medèmo incargo, portà a termine co' un certo suceso.

Drìo ła morte del Gioanetti, fałìo el tentativo de Giovanni Stoppini de continuàr ł'atività del Gioaneti, el casteło xe stà vendùo 'ntel [[1825]] a ł'[[Università de Torin]], che 'ntel [[1836]] ghe ło gà vendesto a so vòlta al [[comun de Torin]] dal quało 'ntel [[1839]] jera stà cronpà dai fradełi, Giacomo e Luigi Rey che ghe gavea logà 'na fàbrica de tapèi<ref>{{it}} [http://www.comune.vinovo.to.it/index.php?method=section&action=zoom&id=17 Comùn de Vinovo], parcorsi Monumentałi</ref>. Da'l 30 setenbre 2006 l'è sede de la biblioteca comunałe e da'l [[2007]] anca de ła [[St. John International University]].

 

=== La Scòła Materna ecołogica ===

El 20 novenbre 2010 xe stà inaugurà ła nova scòła de ł'infasìa reałixà segóndo i rigoroxi criteri de sparègno energetico e de sostenibiłità anbientałe. Situà in via Garibaldi, visina al centro storico, xe diretamente afasà so'l grando parco del Castèl. Costruìa patòca co' ełementi de łegno prefabricà asenblà infra łori so'l pòsto, la scòła no xe cołegà al gas metano, no utiłixa energia da conbustibiłi fosiłi e donca łe spexe par el riscaldamento dei anbienti e de ł'aqua e quełe par la fornidura de energia ełetrica xe guałìvi a xero<ref>{{it}}

[http://www.famijavinoveisa.it/chi%20siamo.htm La Famija Vinoveisa chi semo]</ref>.