p
Sostitusion varie
| [Version verifegà] | [Version verifegà] |
p (Sostitusion varie) |
p (Sostitusion varie) |
||
|
[[Imàjine:Copyright.svg|thumb|right|Simbolo del copyright]]
[[Imàjine:Lilik_-_Il_copyright_sulla_cultura-video_Noè.ogv|thumb|300px|thumbtime=0|''El copyright su ła cultura'', breve documentario de mex'ora par spiegare el copyright al publico medio (video in itałian)]]
El '''copyright''' (termine de [[łéngua inglexe]] che leteralmente signifega ''dirito de copia'')
'L
== Considerasion xenerałi pa'l Copyright ==
=== Deroghe ai diriti par publica utiłità ===
Ła propietà inteletuałe pol esare ogeto de "espropio" par fini de publica utiłità, che prevalgono sull'interese del privato. In un caxo del xenere, rientra ła distrusion o ło spostamento ad altro sito de un'opera d'arte anca contenporanea, par reałixar un'autostrada o na ferovia; opùr ła produsion de un farmaco che
Ła definision de publica utiłità, par quanto anpia e discresionałe, sołitamente riguarda prodoti tangibiłi, nò ła fruision de servisi, come podarìa esar un intratenimento mùxicałe.
Ła normativa prevede na durata del copyright limità inte el tenpo e variabiłe significativamente a seconda de ła categoria merceoloxica tutelà (medisinałi, brani mùxicałi, softuér, evc.).
El periodo de copyright dovarìa consentir de 'vere un adeguato margine de guadagno e de recuperare i costi che i presede l'entrata in produsion e ła distribusion del prodoto. Ła durata, in linea de prinsipio,
Storicamente, ła morte del'autore cauxava l'estinsion del copyright. In seguito, el dirito d'autore
=== Dibatito so łee pene pà ła violasion del copyright ===
Inte łe legislasion internasionałi
Existe un dibatito nò soło sull'entità de łe pene che na simiłe equiparasion conporta, ma anca so ła reałe oportunità de acomunare łe do tipołoxie de reato. L'equiparasion al furto conporta infati un considerevołe inasprimento de łe pene.
Anałogo dibatito investe el rispeto del proporsionałismo fra łe pene rispeto a ła gravità del reato. El ''plagio'', infati, prevede pene inferiori al furto (anca se l'utiłixo comerciałe
=== Ło sviłupo tecnołogico e l'avento de [[Internet]] ===
Inte el [[XX secoło]], l'avento dei riprodutori e in particołare del [[computer]] e de łe Rete [[internet]], gà sotrtto uno dei cardini a ła baxe del copyright in senso clasico: overo el costo e ła dificoltà de riprodure e difondare sol teritorio łe opere, aspeti fino ad alora gestìi da ła corporasion de i editori dietro congruo conpenso o cesion dei diriti da parte de i autori. Ciò gà rexo masa difisiłe ła tuteła del copyright come tradisionalmènte intexo, e creà novi spasi par i autori.
El primo epixodio có eco internasionałe, se gà avuo a cavało fra 'l [[XX secoło|XX]] e 'l [[XXI secoło]] có el cussidito caxo Napster, uno dei primi sistemi de condivixion gratuita de file mùxicałi, ogeto de enorme suceso a cavało del milenio. Ła ciùxura de Napster, avegnùa inte el [[2002]] e xenerà da łe denunse da i editori che i vardava el sistema cofà un concorente ai propi profiti, nò'l gà risolto se nò par breve tenpo i atriti. Novi programi de ''file sharing'' gratuito i
El file sharing (scanbio e condivixion de file) de materiałe proteto dal ''copyright'', se gà sviłupà e difuxo có l'inporse de łe tecnołogie enformatighe e del [[web]], e in particołar modo grasie al sistema del peer-to-peer. Ła vełosità de sta difuxion e sviłupo, gà rexo difisiłe pà'l dirito industriałe internasionałe axornarse có ła medexima prontesa. Molti anałisti internasionałi i
== Note ==
== So Wikipedia e voxi corełae ==
* [[Wikipedia:Copyright|
* [[Derito|Lexe e derito]]
{{Controło de autorità}}
| |||