|
L<nowiki>'</nowiki> '''equasion de van der Waals''' ła xèxe na lege fixegà che ła descrive el conportamento de i [[Gas reale|gas reałi]]. Ła rapresenta na estension de ła lege de i gas perfeti, rispeto a ła quałe consente na mijor descrision deło stato gasoxo pa' łe alte presioni e in prosimità del punto de ebolision.
Ła lege ła ciapa el nome dal fixègofixego ołandexe Johannes Diderik van der Waals (1837-1923), che spiegò inte on laoro del [[1873]] (''Over de Continuïteit van den Gas - en Vloeistoftoestand'', ''Suła continuità de ło stato licuido e gasoxo''); pa' ła formułasion de sta lege ło studioxo el fu insignio del [[premio Nobel]] par ła fixègafixega 'nte 'l [[1910]].
== Formułasion ==
Ła lege de van der Waals ła xèxe na equasion de stato che de fato ła spiega con major dificoltà ła lege dei gas perfeti, sta qua:
:<math>{p}\,{V} = {n}\,{R}\,{T}\,\!</math>
:<math>\left( {p}+ {a} \frac {n^{2}}{V^{2}}\right)\cdot \left( {V}-{n} {b} \right) ={n}\,{R}\, {T}</math>
Indove ''p'' ła xèxe ła presion del gas, ''n'' el numaro de ła sostansa (numaro de mołi), ''V'' el vołume ocupà, ''R'' ła costante universałe dei gas e ''T'' ła tenperadura asołuta.
Puito eventualmente sostituir el vołume totałe del gas ''V'' co' el vołume mołare <math>V_m</math>, cussita se otien na espresion indove no'l ghè xèxe el numaro de mołi ''n'':
:<math>\left( {p}+ \frac {a}{V_m^2}\right)\cdot \left( {V_m} - {b} \right) ={R}\, {T}</math>
== L'inportansa de ła costante ''b'' ==
Cò che łe mołecołe e se cata molto visine tra de łore, łe risente de łe forse repulsive de i rispetivi eletroni (che cofà xèxe noto i orbita intorno ai nuclei e i xèxe carighi negativamènte). Łe mołecołe łe se conportà donca aprosimativamente cofà de łe sfere rixide (varda figura a lato) che non łe pol 'visinarse a distansa minore de ''2r'' ('ndove ''r'' 'l xèxe el rajo de łe sfere). Cò che do mołecołe łe se urta i esclude on vołume pari a na sfera de rajo ''2r'', overo 32 π r³/3; el vołume escluso da łe do mołecołe e 8 π r³/3.
Ła prexensa de forse repulsive ła vien descrita senplisemènte sostituèndo al vołume ''V'' el "vołume libaro" ''V - n b'', 'ndove ''b'' el xèxe el vołume mołare "escluxo" (deto ''covołume''), overo el vołume propriamente ocupà da łe mołecołe de na mołe de gas. 'Ntel gas perfeto nò existe vołume escluxo, de conseguensa łe mołecole łe xèxe imaginae cofà puntiformi.
== Varda anca ==
| 