Difarense intrà łe version de "Ludovico Manin"

[Version verifegà][Version verifegà]
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
VajotwoBot (discusion | contribusion)
p Robot: Sostitusion automatega (-[[File: +[[Imàjine:)
VajotwoBot (discusion | contribusion)
p Sostitusion varie
Riga 18:
== Ła fameja ==
[[Imàjine:Villa Manin - Passariano.jpg|thumb|right|250px|Viła Manin de Pasarian]]
Ła fameja de i Manin ła xera orionda de Altin et ła rixulta prexente en Venesia da el [[1297]]. Anca se el pàr que endè el [[1312]] ła se fuse traslocada en [[Friul|Friułi]], endè ła ga otejnudo pu feudi; en el [[1651]], graçia a na corisponçion de çentomile ducati, ła xe divejnuda una de łe fameje nobiłi de Venesia. I xèraxera paroni de [[viła Manin]] de Pasarian de [[Codroipo]], en la provinçia de [[Ùdine|Udine]], et de [[viła Barbaro]] en Maser, tacà a [[Cornuda]], en provinçia de [[Trevixo]].
 
== Ła vita ==
Lodovico Manin el xera nato en el [[14 de majo]] de el [[1725]]; el sò pare el xera Lodovico Alvise et la so mare la xera Maria Basadonna, pronevoda de en cardinal. El xera majorasco de çinque masci. quande el xèraxera xoven el geva frequentàdo ł'università de [[Bułogna|Bołogna]] et el xera convitor arent el cołejo de i nobiłi de San Saveri: la el geva stanpàdo chalquedune propoxision de dirito natural da el sostegnùde en esto periodo.
 
Quando el se ga dà a ła vita pubrica, el xe stàdo notàdo debòt par ła sò jeneroxità, ła so onestà, ła so xentilesa et prinçipalment par ła sò richesa. quande que el geva vintisiè ani el xe stado ełeto capitan de [[Vicensa]], pò de [[Verona]] endè el ga dovùdo frontesar ł'ałuvion de el [[1757]], incandenò el xe stado capitan de [[Bressa|Bresia]]. Ente 'l [[1764]] el xe stàdo nomenà ''procurador de San Marco de ultra''. Ente 'l [[1769]] el ga rechiedùdo et el ga otejnudo de no cuertar na carga par el motif de ła sò sałude sbarlòta et anca parquè el xera pitost sordo. Ente 'l [[1787]] el xe stàdo çielto par far i onori a el papa [[Pio VI]] domente el traerseva i tèren de Venesia, et el Papa el el gaeva rengrasiàdo nomenadoło cavajier et dagàndoghe pareci priviłexi spirituałi.
 
El gaeva maridà Elisabeta Grimani, da ła quał el gaeva gavù na dote de quarantaçincmile ducati; Elisabetta ła xera stàda educàda entè en monistier de [[Trevixo]] et ła xera de sałute ancròja fen da toxa.
 
== Ł'ełeçion ==
dapò ła schiça de el doxe [[Paolo Renier]], el nom de Lodovico Manin el xe stàdo sùvito un de i pisè clamàdi, prinçipalmente par ła sò richeçia et de i biłanci desfàdi de el Stato: en Venesia, defati, el doxe el doveva proguarnir co i sò mexi a parece spexe de el Stato. El pare que anca el predecesor, domente el xèraxera drio schiçiar, el gavese prevedùdo ła ełeçion de Lodovico Manin.
 
El el entendeva da 'l bon de no esàr tant bon de resar ła dignidà doxal; demò el ga capìdo de esar el candidado favorìdo el ga çiercàdo de schermirse: el ga tacàdo a dir que ła nobiltà de ła sò fameja ła xera reçiente et par esto no el xera digno de esar ełer a el doxado, pò el se ga prexentàdo en lagreme a ł'asenblea ełetoral sconxurande de no ełexarlo. Inveçie el sè stàdo ełeto a el prim bałotajo co vintioto voti (ł'asenblea ełetorałe ła xera conposta de 41 menberi), et enfrà el tripudi xeneral la çircołò ła voxe ''I ga fato doxe en furlan, la respublica la xe morta!''. El verbal de ła soò ełeçion el xe amò tegnùdo entè ła bibioteca de el pałaso Giustinian, en łe ''Zattere'' a Venesia. Quande que ghe xe stàdo comunicàdo de ł'ełeçion, el se gà sentìdo mal et el ga dovùdo porse en łeto a polsar.
 
Łe feste par çiolanisar ła sò ełeçion łe ga menàdo spexe multo grandi: ende el tradiçional xiro de piasa, en el qhal la xera tradiçion que el doxe novoełet el slançiese monede a i venesiani, Lodovico Manin el ga lanciàdo soł que monede de oro, faxendose tegner drio da encaricadi que i laniçiese quełe de arxento; el ga vołùdo que el corteo el nese pian par poder lançiar pisè monede. Ła spexa par la festa la xera stàda de 458 197,2 łire venesiane, pagade par manco de en quart da ła respublica et par ła majior part da el doxe que el le ga ciapade da le sò scarsele. Anca en Trevixo a ghe xe stàdi festegjiamenti, rivadi en fondo co ła reałisaçion de na machina çiènica par i foghi artifixiałi.
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/wiki/Ludovico_Manin"