Difarense intrà łe version de "Nùmaro"

Un '''nùmaro''' el xéxe na roba strata doparada par descrìvare na [[quantità]]. I nùmari i xéxe in xènarexenare descriti co [[sifra|sifre]], drio un [[sistema de numerasion]].

I nùmari i poe èsare canbiai traverso łe quatro operasion fondamentałe, [[xonta|adision]], [[sotra]]sion, [[moltiplegasion|moltiplicasion]] e [[divixion]]. El studio de łe propietà de ste operasion qua el xéxe parte del'[[àlgebra ełementare]].

* Quełi majormente conosùi i xe i [[Nùmaro naturałe|nùmari nadurałi]] <math>\{0, 1, 2, 3, ... \}</math> doparai par contare, il qual insieme el xéxe indicà con <math>\mathbb{N}</math>. Ła prexénsaprexensa del [[xero]] fra i nùmari nadurałi el depénde da ła convension sielta. El xero el xéxe parò previsto dai [[asioma|asiomi]] de [[asiomi de Peano|Peano]], difati in xènarexenare in Itałia <math>\mathbb{N}=\{ 0,1,2,3,... \}</math> e <math>\mathbb{N}_0=\{ 1,2,3,... \}</math>.

* Se ghe se consìdara ła difarénsa de segno e el xero, faxéndofaxendo distinsion infrà ''nùmari poxitivi'' e ''nùmari negativi'', se cava fóra i [[nùmari intièri]], el cui insieme el xéxe indicà co <math>\mathbb{Z}</math>.

* Se dò o pì nùmari intièri i vegne doparai par definire un raporto, i vien fóra i [[nùmari rasionałi]], cioè bóni a scrìvare traverso na [[frasion]] (''ratio'' in [[łéngoa latina|łatin]]). L'insiéme de tuti i nùmari rasionałi el xéxe indicà col sìnboło <math>\mathbb{Q}</math>.

* I xéxe [[nùmaro irasionałe|irasionałi algèbrisi]] quei nùmari come raìxe de equasion algèbriche a coefisénti intéri che no se poe scrivàre cofà raporto de dò rasionałi (ad exénpioexenpio: <math>\sqrt{2}</math>).

* Ghe xéxe anca nùmari (trasendénti) che i no se otegne come raìxe de equasion algèbriche: i exénpiexenpi pì bén conosùi i xe nùmari <math>\pi \,</math> ([[pi greco]]) e [[E (costante mademàdega)|<math>e</math>]]. I poe èsare otegnui come raìxe de funsion trasendénti (goniomètriche, iperbòłiche, logarìtmiche, esponensiałe ed altre del'anàłixe superior).

* L'insiéme dei [[nùmari reałi]] el se toe tuti i nùmari chei se poe scrìvate, co o sénsa ła vìrgoła, traverse el [[sistema nùmerico desimałe]]: i nùmari intéri, quei con un nùmaro finio de sifre desimałe, quei par i quałi un grupo de sifre desimałe se cata più volte al'infinio, e quei chei ga un nùmaro infinio de sifre desimałe mia [[nùmaro desimałe periòdico|periòdiche]]. L'insieme dei nùmari reałi el xéxe sinbolejà co <math>\mathbb{R}</math>.

* L'insiéme dei nùmari reałi nol xéxe mia bon a dar tute łe sołusion de łe [[equasion algèbrica|equasion algèbriche]]. Par exénpioexenpio, l'equasion <math>x^2 = -1\,\!</math> no ła ga mia sołusion infrà i reałi, parché in sto insiéme qua el quadrà de un nùmaro el xéxe sénpre poxitivo. Par risòlvare sto problema, ła xéxe stata inventà l'[[unità imaxenaria]] <math> i </math>, tałe che <math>i^2 = -1</math>. Sto nùmaro qua nol partegne mia al'insiéme dei nùmari reałi, parò al'insiéme dei [[nùmari conplesi]]. Più in generałe, un nùmaro conpleso el xéxe na espresion del tipo <math>a+bi</math> dove <math>i</math> el xéxe l'unità imaxenaria e <math>a,b</math> i xéxe nùmari reałi. L'insiéme dei nùmari conplesi el se ìndica co <math>\mathbb{C}</math>.