Difarense intrà łe version de "Són"

[Version verifegà][Version verifegà]
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
VajotwoBot (discusion | contribusion)
p Robot: Sostitusion automatega (-[[File: +[[Imàjine:)
VajotwoBot (discusion | contribusion)
p Sostitusion varie
Riga 1:
[[Imàjine:Sine waves different frequencies.svg|right|400 px|thumb|Onde [[sinusoide|sinusoidałi]] de frequensa desferénte]]
El '''són''' (dal [[łéngoa latina|łatin]] ''sonus'') el xe ła sensasion creada da ła [[vibrasion]] de un corpo in [[ondixamento]]. Sta vibrasion qua, che'l se spande 'ntel'[[aria]] o 'nte n'altro mexo elàstego, el raxónxe ła [[récia|recia]] che, traverso un conpleso [[mecanismo]] drénto, el xe responsàbiłe de ła creasion de na sensasion de scoltar diretamente łigada a ła natura de ła vibrasion.
 
Come tute łe [[ónda (fìxica)|ónde]], anca que łe sonore łe xe particołarixae da na [[frequensa]] (che, 'ntel caxo del són el xe in direta, ma miga escluxiva, rełasion co ła percesion del'[[altesa (són)|altesa]]) e n'[[intensità]] (che ła xe in direta, ma miga escluxiva, rełasion co queło che'l vien ciamà "vołume" del són). A ła fin, caraterìstega fondamental de łe onde sonore ła xe ła forma d'onda stesa, che ła influensa queło che'l vien ciamà [[timbro|tinbro]] che i se sénte intrà desferénti tipi de són.
 
Come tuti i fenòmeni acùsteghi, el són el xe na perturbasion de caràtere de onda che'l se spande co una serta frequensa in un mexo ełàstego. El nùmero de ondixamenti (variasion de presion) al secondo el vien ciamà frequénsa del són e mexurà in sicli al secondo, i [[Hertz]] (Hz).
El canpo del scoltar del'[[homo sapiens|omo]] el va da sirca 20 Hz fin a 20 000 Hz (20 kHz).
Ła łonghesa d'onda ła raprexenta el spasio pasà dal'onda sonora in un ténpo completo de ondixamento. Łe rełasion infrà ténpo T (necesario perché ła se fasa n'ondixamento conpleto), frequénsa f, e łonghesa d'onda L łe xe dae da:
 
:<math>
Riga 15:
</math>
 
indove ''c'' el xe ła vełosità del són 'ntel'aria (344&nbsp;m/s; 'ntel'aria, a ła [[tenperadura]] de 20&nbsp;°C ed a ła presion atmosfèrega del liveło del mar).
 
Cognoséndo ła vełosità e ła frequénsa de un són, podémo dónca calcołar ła sóa łonghesa d'onda; a ła frequénsa de 20&nbsp;Hz, ła łonghesa d'onda ła xe pari a 17 metri, méntre a 20&nbsp;kHz ła xe pari a soło 17&nbsp;mm.
 
Ła vełosità co ła qual el són el se spande ła canbia a seconda del mexo, in particołar l'ełastisità e ła densità.
Ła xe diretamente proporsional al'ełastisità e inversamente proporsional a ła densità, secondo ła rełasione:
 
:<math>
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/wiki/Són"