Difarense intrà łe version de "Olea europaea"

▲L'ułivo ła xe na pianta orixinaria del [[Medio Oriente|Medioriente]] e ła xe stà doparà fin dal'antichià par l'ałimentasiòn. Łe ołive en natura le è asè amare a cauxa del contegnuo en połifenołi, par rèndarle comestibiłi xe necesario farghe dei tratamente specifisi: ad exenpio ła fermentasion natural, opure metodi artifisiałi.

▲Inisialmente cultivà quaxi escluxivamente nei paéxi mediteranei (dove l'inverno el xe mite e l'istà calda), nei ultimi ani el xe stà inpiantà con suceso anca en altri paéxi dal clima anałogo, come [[Całifornia]], [[Austrałia]], [[Argentina]] e [[Sudàfrica|Sudafrica]]. En [[Itałia]] l'areałe de cultivasiòn el xe molto anpio: łe uniche xone 'ndo no'l xe mìa prexente xe łe montagne e ła [[Pianura Padana|Pianura padana]], xone co tenperature invernałi masa bàse o de prexensa de nébia e gałaverina. Alcuni ułivi i se trova fin a [[Bolzan]] e a [[Meran]]. L'area 'ndo prduxe frùti de quałità xe pì ristreta e se produxe en pratica al'Itałia sentromeridionàl ([[Toscana|Tuscana]] e [[Łiguria]] conpréxe) e insułàr e a ła xona dei [[łago|łaghi]] de [[Łonbardia|Lombardia]] e [[Vèneto]].

▲Ł'ułivo el ga un połine anemofiło, che vol dir che'l vien portà dal vento. Sto połine el xe bon de dar na forte ałergia respiratoria 'ntei sogeti predisposti. Visto che'l se trova in diverse parti del Veneto, anca par raxon ornamentałi (ma i fa de l'ojo davero bon in tuta ła fasa prealpina, dal Garda ai cołi veronesi, a Montecio e Soviso fin a Pove del [[Grapa]], sui cołi Berici e Euganei), el problema del'ałergia ał'ułivo el taca a èsare difuso.

▲De sołito i problemi i salta fora in '''majo''', quando che'l połine el vien butà in giro par l'aria: ghe pol esare starnudi, oci che bruxa o anca tose e mancansa de respiro (rinite, congjuntivite, asma).