Difarense intrà łe version de "Sołusion"

Có, 'nte na sołusion, un sołudo el xe prexente co àtomi, ióni o mołècołe de dimension particolarmente restréte (soto a 1 nm), invixìbiłi anca col giuto del [[microscopio]], se parla de ''sołusion vèra''. Sedenò, có łe dimension de łe partexełe del sołudo łe rexulta conpréxe infrà 1 e 1000 nm, se parla de ''sołusion falsa'', o [[cołoide|despersion cołoidal]].

 

 

'Ntel caxo de [[Conposto iònico|conposti iònisi]], el mecanismo de ła disołusion el xe sto qua: łe mołècołe połari del solvénte łe vien datorno i cristałi del sal, e łe se pol anca [[Difuxion mołecołar|difónder]] drénto del [[Retìcoło de Bravais|retìcoło cristałin]]; in sta maniera qua łe vien indebołìe łe forse de atrasion infrà i ióni de carga oposta che i costituise el cristało, i quałi adónca i se trasferirà 'ntel solvénte soto fórma de ióni solvatadi.

Ła maxor parte dei conposti lìquidi e sòłidi ła ga na sołubiłità proporsional a ła tenperadura (se dixe che'l sistema solvénte-sołudo el xe a ''sołubiłità dreta''); łe solubiłità dei gas łe ga invése in gènere na tendénsa contraria (in sto caxo qua se dixe che'l sistema solvénte-sołudo el xe a ''sołubiłità inversa'').

 

 

Na sołusion ła xe dita [[Saturasion|sàtura]] có ła contien ła màsima quantità de sołudo che'l solvénte el xe bon de desfar a quéła tenperadura; xontando a na sołusion sàtura ancóra sołudo, sto qua no'l se desfa, ma'l se separa da ła sołusion, presipitando (se'l xe un sòłido), formando na nóva [[Faxe (chìmega)|faxe]] (se'l xe un lìquido) o bułegando (se'l xe un gas).

 

 

In condision particołari, xe posìbile otegnir sołusion sorasàture, overosia sołusion che łe contien più sołudo de quanto che'l solvénte el sia normalmente bon de desfar a quéła tenperadura; sìmiłi sołusion łe xe sistemi instàbiłi che co perturbasion mecàneghe (agitasion, sgorlada, xonta de corpi foresti) i lìbara queło che ghe xe de massa de sołudo trasformàndose in sołuzioni sàture. Ła xónta de póchi cristałi de sołudo a na sołusion sorasàtura par cauxarghe ła separasion del sołudo ła xe dita ''sémena'', e ła xe par exenpio sfrutada 'ntel proceso industrial de [[cristałixasion]].

== Tenperadura e całor ==

Ła sołubiłità de na determinada sostansa ła depende da ła tenperadura. Ghe xe infati łe ''sołusion endotèrmiche'' e łe ''sołusion exotèrmiche''.

 

Na sołusion endotèrmica ła pol èser descrita come:

== Propietà cołigative ==

Łe [[propietà cołigative]] łe xe propietà che łe revarda tute łe sołusion e łe depende da quanto, e ''no'' quało, sołudo ghe xe drénto. Łe val co sołudo no vołàtiłe. Più sołudo se xónta, maxóri łe sarà łe conseguénse de łe propietà stése. Łe xe quatro:

# ''Inalsamento ebulioscòpico': sta propietà, cauxada dal stéso motivo de quéło del basaménto de ła tension de vapor, ła fa in modo che na sołusion ła tenperadura a ła qual el solvénte el taca a bogir ła xe più alta respeto a queła del solvénte puro. Se véde infati che l'aqua sałada ła domanda più ténpo par bogir. Ła fòrmuła ła xe: ''ΔT_Eb=K_Eb·m'' co ''K_Eb'' che'l sta par na costante spesìfega par solvénte (0,513 °C·kg/mol par l'aqua), e ''m'' par molalità;

# ''Presion osmòtica'': ła xe ła presion che ghe vol par contrastar el fenòmeno del'[[osmoxi]], overosìa el pasagio de solvénte traverso na menbrana semipermeàbile da na sołusion co póco a na co tanto sołudo. Maxor xe ła desferénsa de sołudo, più presion bixogna aplicar. Ła fòrmuła xe ''π=MRT'', co ''R'' che ła xe ła costante dei gas e ''M'' ła molarità