Difarense intrà łe version de "Scachi"
| [version che speta ła verifega] | [version che speta ła verifega] |
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
p sost, replaced: Pa'l → Par el , pa'l → par el (4), che'l → che el (22), obietivi → fini (2), 'l → el (59), cioè → o sia (4), e'l → e el (2) |
p ., replaced: revołi → révułi , a el → al |
||
Riga 15:
I '''scachi''' i xe un [[Xugo da toła|xogo da toła]] de stratexia par do persone. Ogni xugador ga sedaxe pedine: uno łe ga bianche (cueło che move par primo), che altro łe ga negre. Par vinsare un xogador el ga da darghe [[scaco mato]] a chealtro. El termine el deriva da ła łéngua [[lengua ocitana|ocitana]] e [[lengua catalana|catełana]] ''escac'', che deriva a so volta dal [[lengua persiana|persian]] شاه, ''[[Scià|Shah]]'', "re",<ref>''Enciclopedia Treccani'', voxe ''scaco'.</ref> pasà forsi traverso un adatamento [[lengua araba|arabo]] ''eš-šāq'', có ła xonta del artìcoło e ła trasformasion de ła fricativa persiana in ocluxiva<ref>{{cita web|url=http://www.etimo.it/?term=scacco&find=Cerca|titolo=Vocabolario Etimologico della Lingua Italiana, lemma ''scacco'|accesso=18 de febraro 2011}}</ref>.
I scachi i se xoga so na tòła cuadra dita [[scachiera]], fata da 64 caxe de do cołori difarenti. So sta scachiera,
I scachi, orixenari de l'[[India]] 'ndove i se xogava xà inte el [[VI secolo|VI secoło]], i riva in [[Eoropa]] torno el ano [[1000]], probabilmente traverso i [[Arabi]]. Ancùo i xe uno dei xoghi pì popołari al mondo: i pol èsar xogai in caxa, inte i sircołi dedicai, via Internet o par corispondensa, sia par pasar el tenpo che come vero e pròpio [[spòr]]. Difati i scachi i xe un spòr riconosùo dal [[Comitato Ołìnpego Internasional]]. Łe conpetision uficiałi łe xe organixae da ła [[FIDE]] (''Fédération Internationale des Échecs'', overo Federasion Internasional dei Scachi), fondà inte el 1924.
Riga 434:
== Tàtica ==
Inte i scachi ła tàtica rivarda el studio de asion che se svolxarà inte un tenpo ristreto, cusì che łe posa èsar calcolà in antisipo da un xogador. I prinsipałi schemi tàtisi de baxe i sfruta łe difarenti carateristeghe dei tochi o ła particołar dispoxision che se cata so ła scachièra par sercar de otegner un vantagio. Come par exenpio el [[Tàtica inte i scachi#Ataco dopio|ataco dopio]]<ref name="terniscacchi">{{cita web|http://www.terniscacchi.com/regole/glossario-scacchi.htm|Glossario del circolo scacchistico di Terni|6 gennaio 2011}}</ref><ref name="pistoiascacchi">{{cita web|http://pistoiascacchi.xoom.it/Dizionario.html|Glossario del circolo scacchistico di Pistoia|6 gennaio 2011}}</ref>, schema che prevede de atacar in contenporanea do tochi par caturarghine un,opur l'[[Tàtica inte i scachi#Inpirada|inpirada]] e el [[Tàtica inte i scacchi#Ataco de scoerta|ataco d scoerta]], che i aprofita de particołari poxision o lignamenti
Asion tàtiche senplisi le pol èsar unìe in [[Conbinasion (scachi)|conbinasion]] pì conplese, overo secuense de mose che de sołito łe xe forsae par tuti do i xogadori<ref name="Harding 2003, p. 70ff">{{cita|Harding|p. 70|harding}}.</ref>. Queste includono spesso dei [[sacrificio (scacchi)|sacrifici]] e che ghe porta un vantagio a uno dei do<ref name="Harding 2003, p. 70ff"/>. Un exercision tipego dei scachi el xe cueło de mostrar poxision 'ndove che xe posibiłe na conbinasion e dimandarghe al xogador de catarla<ref>{{cita|Burgess, Nunn, Emms|p. 14-15|mammoth}}.</ref>. Łe conbinasion particołarmente riusìe łe xe asé apresae dai apasionai e, de sołito, łe fa deventar famoxe łe partìe, che, a volte, łe pasa a ła stòria come ''imortałi'', cofà ła [[Senpreverde (scachi)|Partìa senpreverde]], ła [[Partìa imortal]] e l'[[Imortal peruviana]].
| |||