Difarense intrà łe version de "Asteroide"
| [Revixion njiancora controłà] | [Version verifegà] |
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
p Bot: Migrating 113 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q3863 (translate me) |
pNessun oggetto della modifica |
||
Riga 1:
[[File:243 ida.jpg|thumb|250px|Someja ciapà da ła [[sonda Gałiłeo]] el 28 de agosto del 1993, ndo se vede el asteroide [[(243) Ida]] e el so satéłite Dactyl.]]
On '''
▲On '''asteroide''' el xe on corpo rocioso, carbonàxeo o metàłico pi picenin de on [[pianeta]] e chel òrbita torno del [[Sołe|Sol]], inte na òrbita interior a queła de [[Netun (pianeta)|Netun]]. Da ła [[Tera]] i asteroidi i ga n'aspeto de [[stełe]], e donca da chi el [[nome]] de ''asteroidi'' (ἀστεροειδής en [[Łéngoa greca|greco]] a significa "de [[figura]] de [[steła]]"), termino dà da [[John Herschel]] poco daspó de i primi descoerximenti. I asteroidi i se ciama anca '''pianetoidi''' o '''[[pianeta minor|pianeti minori]]'''. Ste últime denominasion łe include, soralconto, i corpi de giazo e quełi chei ga na òrbita [[ogeto transnetunian|pi infora de Netun]].
Asteroidi molto cei (in zenere framenti derivà da cołizion), con łe dimension de un maso o anca manco (secondo l'[[Union Astronomega Internasionałe]], corpi de masa conpresa fra 10<sup>-9</sup> e 10<sup>7</sup> kg), i ze conosiuti come "[[meteoroide|meteoroidi]]". I asteroidi conposti par ła maior parte di [[giaso]] i ze conosiui invece come [[cometa|comete]]. Alcuni asteroidi i ze el residuo de vecie comete, che e ga perso el loro giaso nel corso de ripetui avisinamenti al [[Sołe]], e i ze deso conposti par lo pi de rocia.
Line 7 ⟶ 6:
Se pensa che i asteroidi i sia i residui del [[disco protoplanetario]] che no i ze sta incorporai nei altri pianeti, durante ła formazion del sistema.
I ga speso [[
Ła majoría de i asteroidi che i se cata intel nostro [[Sistema sołare|Sistema Sołar]], i ga [[òrbita|òrbite]] semi-stabiłi fra [[Marte (pianeta)|Marte]] e [[Xove (pianeta)|Xove]], paró coalchedun el xe desvià a òrbite che łe se incroxa co quełe de i pianeti pi grandi.
Line 13 ⟶ 12:
A ła descoerta de Piazzi łe ne va drio altre conpagne, paró de ogeti pi picenini. Ancuo stimemo che łe esista sirca 2 miłoni de asteroidi co on [[diàmetro]] major de 1 [[chiłòmetro|km]] soło intel Sinturon Prinsipal de asteroidi; ghe xe da dire che se somemo tuta ła so [[masa]], el total el xe el 5% de ła masa de ła [[łuna]].
[[File:Asteroid 2004 FH.gif|thumb|300px| El asteroide 2004 FH mentre el xe drio pasar visin la Tera, co on diàmetro de 30 m. Intel so ponto pi pròsimo se catava a 43 000 km, aproximadamente 10 olte pi pròsimo de ła [[Łuna]]. Straltra łuce che ła se oserva inte ła someja ła xe on [[satèłite]] artificiałe. Filmà fato el 18 de Marso 2004.]]
Line 21 ⟶ 18:
[[File:Piazzi.jpg|thumb|right|Giuseppe Piazzi]]
=== Sinturon de i asteroidi ===
Ła major parte de i asteroidi conozesti łi gira intel spasio in n'agrupasion che ła se conoze co el nome de ''Sinturon de asteroidi'', chel se cata fra [[Marte (pianeta)|Marte]] e [[Xove (pianeta)|Xove]]. Sto Sinturon el xe a na distansa de el [[Sołe]] cronprexa fra 2 e 3,5 [[Unidà astronòmega|UA]]. Sti asteroidi i va torno el Sołe in òrbite co intervało fra 3 e 6 ani.
El [[22 de agosto]] [[2006]], [[(1) Ceres]], el xe stà reclasificà cofà [[pianeta nano]] come [[Pluton (astronomía)|Pluton]] e [[(136199) Eris|Eris]].
== Asteroidi inportanti o interesanti ==
Line 354 ⟶ 348:
|}
[[Categoria:Asteroidi
{{Link FA|la}}
| |||