Difarense intrà łe version de "Osìxeno"

[[File:Liquid Oxygen.gif|right|290 px|thumb|Osìgeno łìquido co qualche boła de gasóxo.]]

L''''osìgeno''' el xé l'[[elemento chimego|ełemento chìmego]] de ła [[tabeła periòdica|tabeła periòdica dei ełementi]], chel ga come sìnboło '''O''' e come [[nùmaro atòmego]] 8. El nome el vien fóra dal [[łéngoa greca|greco]]: ''οξύς'' (oxys) ([[àsido]] più ła [[raìxa (łenguìstega)|raìxa]] ''γεν'' che ła signìfega "xenerar":na volta infati se pensava chel fuse łu a dar caràter àsido a determinae sostanse. <ref>Rolla, p. 283</ref> L'ełeménto el xé comun e el se cata non sóło su ła [[Tera]] ma en tuto l'[[universo]]. L'osìgeno łìbero, come ghe ło se cata su ła Tera, el xé instàbiłe drio ła [[termodinàmega]], mal existe grasie al'asion de ła [[fotosìntexi]] de łe [[piante]]. L'osìgeno el xé l'ełeménto chìmego più comun de ła [[crosta terestre]], parché el xé a ocio el 47% de ła [[Masa (fìxica)|masa]], méntre 'ntel'[[atmosfera]] el xé en persentual del 21%.