Difarense intrà łe version de "Doze de ła Repùblega de Venèsia"

El '''Doxe''' (itał. un tałian '''Doge''') el xera ła màsima caricacarga de governo de ła [[Republica de Venesia|Serenisima Republica]] de [[Venesia|Venessia]]. No 'l gavéa mìa el potere de un principeprinsipe o de un re, ma l'eral jera pitosto un ''"primus inter pares"''. Ła só funsion ła xera piùpì che altro quełaquea de raprexentante uficiałe dedea [[Republica de Venesia|Venessia]] in teinte łe cerimonieserimonie pùbliche e in teinte łe relassionrełasion diplomateghe coi altri StatiStadi (in pratica el gavéa un conpito che ghe someja un póco a queło del moderno [[Presidente de ła Repùblica|Presidente de ła Republica]]). En pì gavea da guidar el esersito e a flota en tenpo de guera.

Nei'Ntei miłemie e sento ani de existensa de l'istitussionistitusion dogałedogae a VenessiaVenesia ghe xe stà in tuto 120 doxi. Tra sti qua ghe ne xe serti che i merita particołarmente de èsar ricordà, o par quel che i gà fato o par quel che xe suceso durante el so dogado:

* [[Orso Ipato]], che gà invià el proceso de indipendensaindependensa da [[Istanbul|Costantinopołi]];

* [[Angelo Partecipazio]], che'l gà portà ła [[cavedal]] dogałe ininte tełała çitàsità de [[Venesia]];

* [[Giustiniano Partecipazio]]: durante el so dogado xe riva in çitàsità łe spòlie de l'[[san Marco Vangełista|evangelista Marco]], e xe scominsià l'indissolubiłeindisołubie ligamełigame tra el santo e ła çitàsità.

* [[Pietro II Orseolo|Piero II Orseolo]], che sotometendoco ła sotomision de ła [[Dalmazia]] el gà dato inissioinisio al dominio veneto su l'[[Mar Adriàtico|Adriatico]];

* [[Sebastian Ziani|Sebastiano Ziani]]: conco lu xe stà firmà in [[Baxéłega de San Marco|San Marco]] ła pase tra [[Federico Barbarossa]], [[papa Alessandro III]] e i [[Liga Lonbarda|comuni de ła Liga Lonbarda]];

* [[Pietro Gradenigo]], sottosoto ilel cui dogado sise affermòafermò lała definitivadefinitia [[oligarchia|forma oligarchica]] dellodel StatoStado conco lała [[Serrata del Maggior Consiglio|Serà del Major Consejo]];

* [[Marin Falier]], che el voleavoea trasformar ła Republica in na Siniorìa, e par questosta roba i ga tajà ła testa;

* [[Michele Morosini]], che gà visù l'asedio de ła çitàsità durante ła [[guera de Cioxa]] contro ła [[Republica de Genoa]];

* [[Francesco Foscari]], che invesseinvese el xe stà l'artefice de ła conquista dei [[Stato da Tera|Domini de Teraferma]];

* [[Lunardo Loredan]], soto el qual VenessiaVenesia ła ga tegnù bota a ła coałissioncoałision de l'intera Europa contro de ełaea, ła [[Liga de Cambrai]];

* [[Francesco Morosini|Francesco Morosini ''el Peloponnexìaco'']], che el gà otegnù lełe ultimeulteme grandegrandi vitorie venesiane contro i [[Inpero Otoman|Turchi]], riconquistando ła [[Morea]];

* [[Ludovico Manin|Lodovico Manin]], ultimo doxe de Venesia, che el gà deposto łe insegne insieme al Major Consejo nel [[1797]], metendoghe fine ała storia miłenaria de VenessiaVenesia indipendenteindependente.