Difarense intrà łe version de "Venesia"
| [Version verifegà] | [Version verifegà] |
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Targhete: Canbiamento da tełefonin Canbio da web par tełefunini |
Nessun oggetto della modifica Targhete: Canbiamento da tełefonin Canbio da web par tełefunini |
||
Riga 49:
{{Quote|[...] cual Sità unjoło ałoxo a i nostri dì de łibartà, de justisia, de paxe, unjoło receto de i boni e soło porto a'l cual, sbatue par tuti i 'ndo da ła tiranìa e da ła guera, łe pol catar salvesa łe nave de i omeni che i serca de far na vida serena: Sità rica de or ma pì de nominansa, potente de forse ma pì de virtù, fondà sora forti marmari ma sora pì forti baxe de sivił concordia ferma e imovił e, mejo che da'l mar da'l cual ła xe senta, da ła prudente sapiensa de i so fioi defexa e fata segura|[[Francesco Petrarca|Françesco Petrarca]], łetara a on amigo bołonjexe, [[1321]]}}
'''Venèsia''' ([[Ajuto:IPA|veˈnɛːsja]]) ła xe on comun de 259 736 aneme, caołogo de ła [[provincia de Venesia|Sità metropoitana de Venesia]] e de ła [[Vèneto|rexon Vèneto]]. El comun el ciapa rento do sità: ła '''sità de Venesia''', de 79 721 amene co 'l sentro istorego e łe ixołe 'nte ła [[łaguna de Venesia|łaguna]], e ła [[teraferma de'l comun de Venesia|teraferma]] de ła sità de [[Mestre]] de 179 576 aneme<ref>{{it}}{{cita web|https://www.comune.venezia.it/it/content/movimento-demografico|Popołasion de'l comun de Venesia par xona|10 de fevrèr de'l 2020}}</ref>. Ła sità de Venesia ła xe ła cavedal de [[Venesia (nasion)|ła Venesia]] e de i vèneti. El comun el xe el primo de ła rexon par popołasion e superfise.
Ła sità, segondo ła tradision, ła xe nasùa 'nte 'l [[421]] e da'l [[812]] ła xe stà ła cavedal de ła [[Republica de Venesia|Republega Vèneta]], che ła ga fata conosar a'l Eoropa e a'l Mondo e ła ga fata vivar el so tenpo de pì splendor. Venesia ła xe considerà ła pì beła sità de'l mondo, oltra che ona de łe pì romanteghe, par łe so carateristeghe urbanisteghe, par el so patrimonio artistego, istorego e cultural e defati l'intiera sità co tuta ła só [[łaguna de Venesia|łaguna]] ła xe stà declarà, 'nte'l [[1979]], patremonio del'omanedà da l'[[UNESCO]]<ref>{{en}}{{cita web|http://whc.unesco.org/en/list/394/documents|Venesia e ła so łaguna patrimonio de l'omanedà|10 de fevrer de'l 2020}}</ref>, par sti motivi ła xe na meda molto vixità da [[torismo|toristi]] de tut el mondo. Venesia, par łe so carateristeghe ła xe martorià da cualche problema cofà łe alte maree e l'alsamento de'l łivel de l'acua, el turismo masivo, l'icuinament e łe gandi navi da croxera che łe navegà par ła łaguna.<ref>{{en}}{{cita web|https://www.nationalgeographic.com/news/2016/10/if-venice-dies-salvatore-settis-tourism-flood/|I toristi i podaria fondar Venesia, se l'acua no ło fa prima|10 de fevrer de'l 2020}}</ref><ref>{{en}}{{cita web|https://www.theguardian.com/commentisfree/2016/nov/02/when-will-venice-sink-google|Cuando fondarała Venesia?|10 de fevrer de'l 2020}}</ref>
== Nome ==
=== Orixene ===
Sta sità ła xe stà ciamà cusì soło dapò che ła xe deventà ła cavedal de ła [[Republica Vèneta|Republega Vèneta]] da'l nome de sta cuà. [[Venesia (nasion)|Ła Venesia]] ła xe ła tera de i vèneti, da'l [[łago de Garda|Garda]] a l'[[Istria]], fin da i [[veneteghi|vèneti antighi]]. Dapò ła concuista łatina, ła Venesia (par [[łéngoa latina|łatin]] ''Venetia'' [[Ajuto:IPA|/veˈnɛʦʦja/]]) ła vien organixà 'nte ła [[Regio X Venetia et Histria|Venetia et Histria]] e co riva i gresi 'nte ła [[Venetikà]] (par [[léngoa greca|grego]] ''Bενετικὰ, "Venetikà"''). Co che ła Venesia Maritima, ła fasia costiera de ła Venesia restà in man dei i greghi, ła deventa independente 'nte'l [[697]], el novo stado vien ciamà Republega de [[Venesia (nasion)|Venesia]]. Ła sità de Venesia no ła jera 'ncora na sità unjoła, ma on insenbre de ixołoti separài. 'Nte'l [[812]] ła cavedał de ła Republega ła vien spostà a Rivoalto, el sentro prinsipal de ła sità che cualche an pì tardi ła ciapa el nome de Venesia. Ła sità de Venesia, dónca, ciapa el nome da'l stado de ła cual de cavedał, cofà so sinboło.
== Giografia ==
| |||