Tonba rupestre ezìsia
Par tonba rupestre se intende na tipołozìa de sepoltura scavada in parte inte ła croda de na cołìna, frecuentemente dita anca ipozeo,[1] par ła prezensa de uno o pì łocałi soterànei.
Unitamente a ła piràmida e a ła mastaba ła costituiva ła forma pì doparada cofà tonba partindo da ła IV a ła XXIV dinastia e dal momento che ła ga tacà èsar doparada inte l'Antigo Regno no el ze pì sta doparà el serdab.[2]
Łe tonbe pì famoze łe deriva dal Medio Renjo e łe ze samenae in numaroze necropołi intrà ste cuà cueła de Tebe, Beni Hasan, Dra Abu el-Naga e tante altre[3].
A Deir el-Medina racuante tonbe łe ze stae catae intiere e łe ze stae definie tonbe a piràmida, par el fato che costumava costruir na piràmida in maton, sora del sofito spianà in croda de ła capeła scavada inte ła cołina.
Al prensìpio e fin a ła VI dinastia łe prezentava ła fasada a pòrteghi co do piłastri intajai inte ła croda cofà inte łe sepolture nobiliari de l'altipian de Zisa scavae inte ła priàra par l'estrasion de ła prìa ocorente par łe costrusion de łe grande piràmide.
Racuanti piłastri i gaveva ła forma de cołone scanełae e Jean-François Champollion i łi ga definii de tipo proto-dòrego.[3]
I piłastri, pì o manco numarozi, i sostegneva el sofito, ma ła bełesa che ła caraterizava ste tonbe ła ze da catare inte łe piture so stuco parietałi co sojeti de argomento rełijozo, fùnebre, sociałe ma anca de vita privada e de ła natura inte el so èsar flora e de fàuna, piture fate tute co estro e vivasità.[4]
Ła tonba rupestre ła prezentava vàrie forme, da cueła crozeforme de l'Antigo Regno a cueła co na capeła del Mèdio Regno, a cueła, denomenada tonba a saff, co numarozi łocałi del Novo Regno.[2]
Łe zera formae zenaralmente da un ingreso co granda corte, traverso ła cuała se entrava al vestìboło retangołar parałeło a ła fasada cołonada e drìoman ghe zera ła capeła o sała de łe oferte che ła gaveva na toła de łe oferte, na nìcia co stełe funerària e na stàtua del defunto.
Drìoman ghe jera ła cripta funarària, che ła podeva èsar ipozèega, indove el defunto el zaseva inte el so sarcòfago.
Notasion
canbia- ↑ Paul Bahn, Dizionario Collins di archeologia, op. cit., pag. 176 .
- ↑ 2,0 2,1 Mario Tosi, Dizionario enciclopedico delle divinità dell'antico Egitto vol. II, op. cit., pag. 143 .
- ↑ 3,0 3,1 Edda Bresciani, Grande enciclopedia illustrata dell'antico Egitto, op. cit., pag. 338 .
- ↑ Mario Tosi, Dizionario enciclopedico delle divinità dell'antico Egitto vol. I , op. cit., pag. 144 .
Bibliografia
canbia- Mario Tosi, Dizionario enciclopedico delle divinità dell'antico Egitto, vol. 2, Torino, Ananke, 2006, ISBN 88-7325-115-3.
- Edda Bresciani (curà da), Grande enciclopedia illustrata dell'antico Egitto, Novara, De Agostini, 2005, ISBN 88-418-2005-5.
- Guy Rachet, Dizionario Larousse della civiltà egizia, tradusion de Sofia Medin, Roma, Gremese Editore, 2002, ISBN 88-8440-144-5.
- Paul Bahn (curà da), Dizionario Collins di archeologia, ed. ital. a cura di Enrico Ascalone e Luca Peyronel, tradotto da Claudia Dini, Roma, Gremese Editore, 1999, ISBN 88-7742-326-9.