Wi-Fi

Wi-Fi o WiFi ła ze na tegnołozìa par rete łocałe sensa fiłi.

I dispozidivi che i pol doparar ła tegnołozìa Wi-Fi i include personal computer, console par videozughi, smartphone e tablet, fotocàmare dijitałi, smart TV, łetori àudio dijitałi e stanpadore moderne.

I dispozidivi conpatìbiłi Wi-Fi i pol conétarse a Internet traverso de na WLAN e un ponto de aceso wireless (access point). Co ła tegnołozìa desponìbiłe al 2017, un access point (o un hotspot) rento de un edifisio el pol ver na portada de sirca 20 metri (el senjałe a onde radio el ze zmorsà da i muri), cuando che a l'esterno el pol covèrzar n'area de sirca 100 metri e, doparando pì ponti de aceso a na justa distansa, anca de defarenti chiłòmetri cuadrà.

Caratarìsteghe tègneghe

Architetura

Ła rete Wi-Fi ła ze na rete de tełecomunegasion, eventualmente intarconesa co ła rete Internet, consetualmente paragonàbiłe a na rete a covertura sełułare in scała picenina (łocałe), co dispozidivi de resetrazmision radio cofà i access point (AP) in sostitusion de łe stasion radio baze tradisionałi de łe rete radiomòbiłe (modeło de architetura client-server).

Par incrementar el rajo de conetività de on sìngoło access point (sirca 100 m), che ła potensa de trazmision de cueło ła ze łimità da spesìfeghe normative de seguresa łigàe al riscio ełetromanjètego (100 mW), e poder cusì covèrzar n'area de na grandesa vołesta, de sòłito A se dòpara pì Access Point (e rełative sełe de coverdura) cołegài intrà de łori traverso del cablajo in rete łocałe. Ła parte radio o intarfasa radio Access Point-utente ła costituise ła rete de aceso, cuando che ła LAN cablà che ła cołega tuti i Access Point ła raprezenta ła rete de trasporto. Łe sełe de coverdura de i AP łe ze de frecuente soraposte parsialmente par evitar buzi de coverdura del senjałe creando n'area de coverdura totałe ciamà ESS (Extended Service Set), cuando che ła parte cablà ła ze zeneralmente na rete Ethernet che ła pol èsar a bus condividesto opur comutà o sia switchà. I sìngołi AP i ga funsionałità de bridge e i ga ła funsion de inviar in broadcast a łe stasion rese-trazmetidore wireless inte el só rajo de coverdura el SSID che l'identìfega ła rete o łe rete che łe ze drio servir, cuando che tuto l'insieme de łe stasion servìe da i AP el ze ciamà BSS (Basic Service Set). Cusì ła rete totałe otenjesta ła pol èsar conesa a ła rete Internet par el tramite de un router desfrutando i rełativi servisi de internetworking.

L'instałasion de łe antene, a dir de i access point, ła ze sénplise. A se trata de antene picenine: normalmente i ze scatołoti łarghi sirca 20 sm e grosi calche sentìmetro, ma łe pol èsar anca pì cełe.

De'l resto na rete Wi-Fi ła pol despor de un aceso a Internet direto. In 'sto cazo l'architetura Internet ła ze del tuto sìmiłe a i tradisionałi ISP che i fornise un ponto de aceso (el PoP) a i utenti che i se cołega da remoto tramite cołegamento wireless traverso del hotspot. Ła sorzente de conetività a banda łarga sora de ła cuałe l'hotspot el se poza, ła pol èsar via cavo (ADSL o HDSL) o via satèłite. A'l dì de oncò A eziste conesion a internet satełitare bidiresionałe che łe parmete vełosità alte de trasferimento de i dati sia in descargamento che in cargamento. Ła trazmision satełitare, parò, ła ga tenpi de łatensa alti; el tenpo da spetar prima che A scomisia l'invio de i pacheti, defati, el ze de l'òrdene de i 1-2 secondi e donca un tenpo asè grando se confrontà a i pochi sentèzimi de secondo nesesari a na conesion DSL. A partir da ła sorzente de banda A se pol zlargar ła rete traverso de ła tegnołozìa Wi-Fi.

Łe rete Wi-Fi łe ze infrastruture rełativamente econòmeghe e de vełose ativasion e łe parmete de reałizar sistemi flesìbiłi par ła trazmision de dati doparando frecuense radio, zlargando o cołegando rete ezistente opur creàndoghine de nove.