22 de lujo

El 22 de lujo el ze el 203° dì dal scumìsio de l'ano drio del całendàrio gregorian e el 204° inte i ani bizesti. Par rivar al cao de l'ano ghe vołe oncora 162 dì.

Avegnimenti

(VEC)
«No finiremo de conbàtar finmente che no garemo garantizà ła libertà par nualtri e par chełi altri»

— 1940: Segretàrio de Stato par i afari esteri del Commonwealth, Edward Wood, I conte de Halifax

• 776 v.C. – Ołinpia (Gresa): racuanti stòreghi i pensa che i sìpia scumìsiai in sto dì i primi Zughi ołìnpeghi.
• 838 - Bataja de Anzen l'ezèrsito de l'inperatore bizantin Teòfiło el subise na grave dezemada da łe trupe Abazidi del zenerałe Afshin.
• 1209 – crozada de Béziers: i crozai i concuista ła sità franseze de Béziers e i masacra vintimiła persone, sia i catari che i catòleghi che i se ghea refudai de consegnarli.
• 1298 – Bataja de Falkirk, Edoardo I el dèzema l'ezèrsito rebełe scoseze de William Wallace.
• 1499 - Bataja de Dornach intrà łe trupe de Masimilian I d'Asburgo e ła Vècia Confederasion svisera.
• 1587 – Cołònia de Roanoke: un secondo grupo de cołoni inglezi el rriva inte l'izoła de Roanoke, arente de ła Carolina del Nord, par refondar ła cołònia sbandonada.
• 1739 – Inte ła bataja de Grocka l'ezèrsito otoman el dèzema łe forse austrìaghe guidae dal feldmaresiało George Olivier Wallis.
• 1793 – Alexander Mackenzie el riva inte l'osèano Pacìfego, devegnendo el primo eoropeo a far un traersamento transcontinentałe verso nord del Mèsego.
• 1796 – Periti de ła Connecticut Land Company i batiza un'àrea de l'Ohio cofà Cleveland, in onor del zenerałe Moses Cleaveland, soraintendente del grupo.
• 1802 – L'inperatore vietnamita Ja Long el concuista ła sità de Hanoi.
• 1812 – Guera d'indipendensa spagnoła: forse britàneghe guidae da Sir Arthur Wellesley (futuro duca de Wellington) el sconfize łe trupe fransezi arente de Salamanca in Spagna.
• 1864 – Guera de secesion americana: bataja de Atlanta: a Bald Hill, fora Atlanta (Georgia), el zenerałe confedarà John Bell Hood el guida un fałio ataco a łe trupe unioniste del zenerałe William T. Sherman.
• 1894 – Se fa cueła che ła vien considerada ła prima vera conpetision automobilìstega de ła stòria, ła Parize-Rouen.
• 1898 – Lenin el spoza Nadežda Konstantinovna Krupskaja]
• 1919 – I Stati Unii i restabiłise łe rełasion comerciałi co ła Zermània .
• 1931 – Andora: el vien declarà el siòparo revołusionàrio.
• 1933 – Wiley Post el divien ła prima persona che ła voła in sołitària da torno del globo, fazendo 25.000 km in 7 dì, 18 ore e 45 minuti.
• 1934 – Fora del Biograph Theatre de Chicago, el "nemigo pùblego nº1" John Dillinger el vien ferio a morte da ajenti de l'FBI.
• 1937 – New Deal: el Senato statunitense el refuda ła proposta del presidente Franklin D. Roosevelt de zontar altri zùdezi a ła Corte suprema dei Stati Unii.
• 1940 – Londra, el Segretàrio de Stato par i afari esteri Lord Halifax el ghe contesta al descorso de Adolf Hitler: "No finiremo de conbàtar finmente che no garemo garantizà ła libertà par nualtri e par chełi altri".
• 1942 – Ołocàusto: scumìsia ła deportasion sistemàtega dei ebrei dal Gheto de Varsàvia.
• 1943 – Svìsara: i vien vietai i partii de ispirasion nazista.
• 1946 – Atentà del King David Hotel: l'Irgun el fa s-ciopar na bonba inte el King David Hotel de Jeruzałeme, cuartiero zenerałe de l'aministrasion siviłe e miłitare britànega, copando 90 persone.
• 1962 – Programa Mariner: ła navezeła spasiałe Mariner 1 ła voła sensa controło dopo pochi minuti dal lanso e ła ga da vegner desfada.
• 1977 – El lìder cineze Deng Xiaoping el torna de novo al podere.
• 1981 – Condana a l'ergàstoło par Mehmet Ali Ağca, l'atentatore de Papa Joani Poło II.
• 1987 – L'Union Soviètega ła mete in òrbita ła navezeła spasiałe Soyuz TM-3.
• 1991 – El serial killer Jeffrey Dahmer el vien inprezonà dopo che i resti de 11 òmani e tozati i vien catai-fora inte el so apartamento de Milwaukee (Wisconsin).
• 1992 – arente de Medellín, Pablo Escobar, el sior de ła droga, el scanpa da ła so prezon de luso, par timor de l'estradision inte i Stati Unii.
• 1994 – Yahya Jammeh el guida un colpo de Stato in Gànbia, fazendo dimétar el presidente Dawda Jawara (el primo inte ła so stòria da Stato indipendente) sensa lote de sàngue.
• 2002 - Ołanda: el vien formà el novo goerno de sentrodrita, guidà dal primo ministro Jan Peter Balkenende.
• 2003
  • Dopoguera irachen: menbri de ła 101ª divizion aviotrasportada statunitense, jutai da łe Forse Speciałi, i intaca un conpleso de edifegai in Iraq, copando i fiołi de Saddam Hussein, o sia 'Uday e Qusayy, pì Mustapha Hussein, so fioło de cuatòrdeze ani de Qusay, e na guàrdia del corpo.
  • Parize, se inpisa un fogaron inte ła sima de ła Tor Eiffel par un corto sircùito, miliaja de turisti portai distanti.
• 2004 – Publegà da ła Comision indipendente d'indàzene USA el raporto su l'11 de setenbre del 2001, che el asolve i presidenti Bill Clinton e George W. Bush ma el inlista na sèrie de fałi inte l'intelligence desfrutae dai teroristi.
• 2005 – Londra: ła rusa Elena Isinbaeva ła divien ła prima dona de ła stòria a vargar i 5 metri inte el salto co l'asta.
• 2011 – Norveja: atentai terorìsteghi a Oslo, un'autobonba ła s-ciopa inte el sentro de ła sità arente dei ufisi del primo ministro fazendo 8 morti, in pì na sparatòria sirca do ore dopo a Utøya, na picenina izoła a 30 km da ła capitałe, ła fa 69 vìteme.

Feste e recorense

Internasionałi

• Dì de ła prosimasion del Pi grego

Nasionałi

•  Swaziland – Conpleano de l'ex re Sobhuza II del Swaziland
•  Gànbia – Dì de ła Revołusion
•  Azerbaijan – Dì Nasionałe de ła Stanpa

In altri projeti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so 22 de lujo
• el detien schemi gràfeghi so