Conserva ałimentària

Łe conserve alimentari łe xe el rexultà del proceso de ła manpołasion dei ałimenti in manjiera che se èvite o se rałéntee ła so deteriorasion (pèrdida de cuałità, comestibiłità o vałori nutrisionałi). Na conserva ła xe ogni varietà de ortajo, e no soło, conservà in varie manjiere par poder èsar magnà anca fora stajon. Finmente inte i tenpi antighi, vegnea parecià in caxa da łe masare łe conserve, par poder conservar el magnar e èsar consumà co no ghe xera dispunibiłità de magnar fresco. Se połe cuindi dir che sta operasion ła costuma farse par evitar el cresimento de fonghi e altri microorganismi inte i ałimenti, cusita come par rałentar ła osidasion del graso, inte ła carne, che el ghene pròvoca el so inagrimento.

Difarente conserve in vaxi de vero e oton

Istòria

Co el vegner vanti de ła indùstria ałimentare, da ła metà del XIX secolo, se ga scumisià co ła produsion industriałe de conserve ałimentari. Intrà łe prime de tuti i xenari łe xe stae seguramente łe conserve de pomadoro inte ła version de pasada, pełai e consentrai de pomadoro. Seventemente łe xe stae pò produxeste łe marmełae de fruta e da sto momento, ogni prodoto el ga podesto èsar stà conservà, dipendendo dal tipo, soto ojo o sałamoja (anca dito no coretamente sałamora).

Intrà łe conserve se ghe połe métar drento anca on mùcio de altre sorte de ałiminti, cofà par exenpio el pese (soto ojo o al nadurałe) e ła carne (in xełatina).

Da ła metà del XX secolo, col difóndarse dei frigorìfari domèsteghi co surxełador e ła caena del fredo, ga tacà difóndarse anca i prodoti surxełai che i ga rendesto pì ràpida ła preparasion del magnare, inte el spesìfego in chełe fameje, senpre pì numaroxe, andove tuti e do i ghea on laoro fora caxa.

Uncó, sto xenaro de ałimenti, el xe on mùcio difondesto e se prevede che ło sìpia senpre de pì, man man che ła indùstria ałimentar ła vansarà inte i studi de ła tecnołoxia ałimentare par ła produsion de sti ałimenti conservai rapidamente pronti par èsar magnai.

Notasion

Altri projeti

Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Conserva ałimentària

Linganbi foresti

(IT, DE, FR) Conserva ałimentàriahls-dhs-dss.ch, Disionàrio stòrego de ła Svìsara.