Poveja

Poveja o Povegia (en venesian) ła ze na ìzoła de ła łaguna sud postada danansi a Małamoco łongo el Canal Orfano, che'l cołega ła boca de porto de Małamoco co Venesia. Ła só suparfise ła ze de 7,25 etari, donca ła ze na ìzoła bastansa granda inte l'anbiente łagunar. Ła conta ùndeze fabricài.

Poveja

Sorte	Ìzoła, quarantine facility (en) e ospedale psichiatrico (it)
Posto
Rejon aministrativa	Provincia de Venèsia (Itàlia)
Bagnà da	Łaguna de Venesia
Dati e sifre
Mezura	0,335 () × 0,345 () km
Àrea	0,0751 km²

Storia

L'ospeàl de Povegia

Ciamada in antighità Popilia probabilmente par ła vezetasion che ła gaveva (da'l latìn populus "pioppoTesto in grasseto") o in rełasion a ła visina via Popilia-Annia, fata costruir da'l cònsołe roman Publio Popilio Lenate. Inte łe antighe mape sincuesentesche l'ìzoła ła par nominada anca inte ła forma Poveggia.

Daspò l'invazion łongobarda de'l VI sècoło e de ła destrusion de łe sità de l'entrotera (in partegołar Padoa e Este), el ze deventà uno dei sentri de reinsediamento de łe popołasion in scanpàda verso łe còste. Deventada borgo e sede de un casteło, el sentro el contribuise eficasemente, intrà el 809 e l'810, a ła rezistensa de Metamauco. L'antiga cavedàl de'l ducato de Venesia, asediada dai Franchi. I abitanti de Popilia par l'ativa parte avùa inte ła defeza de l'invazion franca i reseve na serie de priviłezi, cuałi l'ezension da łe tase, da'l servisio miłitar e da'l vogàr inte łe gałìe.

Inte'l 864 A se istała łe fameje dei 200 fedełisimi servi de Pietro Tradonico, che drioman a łe revòlte scaturìe da cołù che'l ga copà el doze, cui el gaveva otenjùo da'l sucesor Orso I Partecipazio ła concesion de tère e vałi, co l'obligo de censimento anuałe e de àto de omagio da reałizàr el secondo dì de Pascua e el dirito de aver come goernadór un gastàldo ducałe fiancà da 27 consegièri łocałi.

L'abitato donca el ze cresùo prospero, sia economegamente che demografegamente, tanto che a'l gastàldo de Povegia A ze stà acordà in sèito l'ecesional priviłezo de łigar ła propria inbarcasion a ła nave dogal (el Busintoro) durando ła Festa de ła Sensa.

Ła fine de'l sentro ła avien a l'inpensàda inte'l 1739, cuando menasada dai Zenoezi durando ła Guera de Cioza, ła ga visto ła popołasion trasferìa in altri sentri de ła łaguna (in partgołar Spinalonga), par farghe posto ai aprestamenti miłitari in defeza de Venesia asediada, in partegołar a l'otagono (na batarìa de artiłiarìa capase de controłar el pasagio łagunar da Venesia e Cioza). So'l fenir de'l ràdego restava poco a l'antigo splendor.

L'ìzoła ła ga visto cuindi redùzerse tanto ła só suparfise a cauza dei fenomeni anbientałi de erozion, pasando soto l'autorità de'l podestà de Małamoco. Inte'l 1468 A ze stài costruìi magazeni e cantièri navałi, strasformàndoła in łogo de cuaranténa par nave e mercansìe. Inte'l XVI sècoło s'a provà invano de atirarve l'órdene dei Camaldolesi par fabricarghe un convento. No pì adata a'l repopołamento, daspò el trasferiménto inte'l 1777 soto el poder de'l magistrato a ła Sanità, intrà el 1793 e el 1814, ghe ga avùo sede un łazareto.

Drioman l'ìzoła ła ze deventada stasion par ła cuarantena maritema. Ła ze stada infin cedùa a'l Demanio inte'l 1968.

Un tenpo so l'ìzoła A se łevava na Ceza dedicada a San Vidàl, che ła custodìva un séłebre crozefiso (deso conservà inte ła Cieza de Małamoco) e na toła de Tiziano, ma inte'l 1806 ła ze stà serada e in sèvito a na desfàda. Deso no resta che'l canpaniel cuspidà, na volta doparà cofà faro e ancùo incorporà int'un bloco de grandi edifisi łevài cuando che l'ìzoła ła zera uzada par la cuarantena de łe navi.

Povegia par un parìodo ła ze stada utiłizada cofà un teren agricoło e da ùltemo progresivamente abandonàda. Ła ze atualmente ogeto de na faze de recuparo e redestinasion d'uzo.

Łezenda e folclore

A'l recordo de ła fałìa spedision franca ze łigà el nome de'l canal che'l ze davanti a l'ìzoła, inte'l cuało ghe sarìa stà el serciamento e el masacro de'l barcołàme nemigo e che par cuesto, drio ła łezenda, el saria stà ciamà Canal de l'Orfano. N'altra łezenda nara che inte l'ìzoła ghe sia i spiriti de cołòri che i venjiva menài a morir a Povègia durante i ani de ła pèste e chichesìpia se avisina a l'ìzoła de nòte el pol sentirghene i łanji e védarghe łe àneme in frustón par l'ìzoła.

Voze łigàe

• Otagono Povegia

Bibliografia

• Diehl, Charles: La Repubblica di Venezia, Newton & Compton editori, Roma 2004, ISBN 88-541-0022-6
• Romanin, Samuele: Storia documentata di Venezia, tipografia Pietro Naratovich, Venezia 1861.

Altri progeti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Povegia
• el detien schemi gràfeghi so