Projeto:Leteradura/Proverbi vèneti

In ogni posto de stò mondo i proverbi i xe visti come dełe verità che gavemo eredità dai nostri veci. Par deventar dełe Verità che tuti riconosa, i ga necesità de tanto tenpo, e de tanto pensar. I xe vegnui fora dai gondolieri, dai pescadori, dai sapatera ecc. che i gaveva el bałin dei bastian contrari. I proverbi i sarà centenere e centenere, e non xe posibie scrìvarli tuti.

Segue na picoła racolta de sti proverbi. Sensa vołer mancar de respeto a qualchedun, qualche proverbio el ga na parołeta un fiantin sora łe righe, ma femo i boni e vardemoła come łibertà łeteraria.

  • A nàser sfortunà, piove sul cuło a star sentà
  • A robar poco se va in gałera, a robar tanto se fa cariera
  • A tirarse masa indrio, se finise col cuło int'el rio
  • A voler saver de tuto va a finire ca se sa anca da freschin
  • A łe done, ai sasi e ai bisi, colpi ciari e fisi.
  • Al simiłe col so simiłe, ma łe vérze co l'ojo
  • Al ciaro de na candeła no se stima né dona né teła.
  • Al son de na campana (=schei) ogni dona se fa putana.
  • Amore, merda e xenare, le xe tre robe tenare
  • Anca na beła scarpa deventa na bruta savata
  • Asa che ła mojer ła comanda in caxa: soło cusì ła te struca e ła te baxa.
  • Baxo no fa buxo.
  • Beła in fasa, bruta in piaza.
  • Compare de aneło, pare del primo puteło.
  • Chi che se marida de carnevałe slonga łe gambe e scursa le bałe.
  • Chi che ga na beła mojer no łà xe tuta sua.
  • Chi che se marida vecio sona de corno.
  • Chi serca cavało e fémena sensa difeto, no el gavarà mai cavało in stała e fémena in leto.
  • Chi vołe el pomo sbasa ła rama, chi vołe ła tosa carésa ła mama.
  • Chi dixe spoxa dixe spexa.
  • Chi dixe dona dixe dano, chi dixe spoxa dise spexa
  • Chi inpresta łibri o mujer, resta de Ca' Donà o de Ca' Corner
  • Chi no magna ga magnà, sachi vodi in pié no stà
  • Co l'età l'omo fa pansa e ła dona fa stómego
  • Co l'età l'omo fa pansa e ła fémena slarga el cuło.
  • Co parla na beła fémena tuti ghe da raxon.
  • Cuxina che fuma, dona cativa e coverta róta manda l'omo in małora de troto.
  • Do fémene e un'oca fa un marcà.
  • Do fémene fa un marcà, tre fa na piaza.
  • Dona de mondo no ga mai fondo.
  • Dona e luna, ora serena ora bruna.
  • Dona sconpagnada xe senpre mal vardada.
  • Done, tempo, culo e siori i fa tuto queło ca i vole lori
  • Dopo i confeti se vede i difeti.
  • El naxo dei gati, i zenoci dei òmeni e el cuło dee fémene i xe senpre fredi.
  • El primo ano se ghe vołe tanto ben che ła se magnaria, el secondo se bestema de no verla magnada.
  • Fémena che pianxe, omo che giura e caval che sua no i xe mai da credar.
  • Fèmene, cani e bacałà pi che te bati, pi i vien boni.
  • Fìe da maridar, ossi duri da roxegar.
  • Fin che na beła xe vardàa, na bruta xe maridàa.
  • Forsa e corajo fin che ła mona no sa da ajo.
  • Ghe vołe sete fémene pa' far un testimone.
  • Guanto, figa e bareta no ga da eser mai streta.
  • I nostri veci stava sento ani col cuło a ła piova prima de far un proverbio
  • I vovi xe boni anca dopo Pasqua
  • I nostri veci s'a portà via i besi, ma i ne gà łasà i proverbi
  • Ła bona mare no dixe: "vustu?", ła dixe "tiol"
  • Ła roba marida ła roba
  • Ła fémena: che ła piaxa, che ła taxa e che ła staga caxa.
  • Łe femene crea ła vita, noialtri ghe ła tołemo.
  • Ła fémena ła xe come l'acua santa: tanto fà poca come tanta.
  • Łe fémene łe gà bixogno de do animałi: un toro in leto e un muso che laora.
  • Łe fémene łe xe come łe braxiołe, pì che se łe bate, pì łe vien bone! [1]
  • Łe fémene łe xe come ła carta: costa pì riciclarla che torghene de nova.
  • Łe fémene łe xe come un falsin: bàtarle ogni tanto, guzarle senpre.
  • Łe fémene łe xe come łe mełansane, ghe vołe el baston pa farle végnar su drite!
  • Łe fémene łe xe come łe vigne, se no te le pompi e va farse ciavare!
  • Łe fémene łe xe come łe nuvołe: co łe va via xe na beła giornada.
  • Łe fémene łe xe come i platani: pur de far łe raixe łe te desfa anca ła strada.
  • Łe fémene łe xe come łe sbrixe: łe pi bełe łe sta senpre co łe soche pi grande!
  • Łe fémene łe xe come i schei: pi te ghe n'è e pi te ghe ne vorisi.
  • Łe fémene łe xe come łe scoreze: o te łe mołi o te łe sòfeghi.
  • Łe fémene e xè come e verxe: bone sofegae.
  • Łe fémene łe xe come łe tavanełe: co łe se taca te ło ciucia tuto finché no te ghe n'è altro (el sangue).
  • Łe fémene ghe piaxe furbire e fase furbire.
  • Łe fémene no sa de èsar sentà de sora a ła so fortuna.
  • Ła gałina che ghe piaxe el gało, ghe piaxe anca el so ponaro.
  • Łe toxe lo dexidera, łe maridàe lo prova, łe vedove lo ricorda.
  • L'omo maridà porta quatro "p": pene, pensieri, pentimenti e pecati.
  • Leto fato e fémena petenada, ła casa ła xe destrigada.
  • Libri, fémene e cavai no se presta mai.
  • Mejo eser paroni de na sesoła che servi de na barca [2]
  • Mèjo na dona beła sensa camixa che una bruta co sete camixe.
  • Né can, né viłan, né zentilomo venesian sera mai ła porta co łe so man
  • Novantanove maridai fa sento bechi.
  • Ocio celeste, ocio de dama; ocio moro, ocio da putana.
  • Ogni fémena xe casta se no la ga chi la caza.
  • Ogni spenta para vanti, anca un pié in t'el cul xe na spenta
  • Ogni mata fia e sapa
  • On pało in piè, na stropa domà e na fémena destirà i porta quanto pexo che te voi.
  • Pan vin e soca, e lasa pur ca fioca
  • Pi se va su, pi se mostra el cul
  • Pese grando magna pese ceo
  • Quando che el Signore vołe castigarte el te manda l'ispirasion de torte na ostaria o de spoxarte.
  • Roba de dota, la vaca la trota
  • Roso de peło, sento diavołi par caveło.
  • Scarpe grose e marìo bruto, va tranquiła dapartuto.
  • Se Dio no vol, i Santi no pol
  • Sensa besi, l'orbo no canta
  • Signore, fà che no sia beco; se ghe son, fà che no ło sapia; se ło so, fa che no ghe bada.
  • Quando l'omo l'è stimà, el pol pisar in leto e dir che l'à suà
  • Tèndar łe toxe e bàtar łe noxe xe tenpo perso.
  • Trovare na fémena beła e intełigente xe come magnare pastiso e pretendere de cagare a strati.
  • Tuti i cani mena ła coa e tutti i mincion vol dir ła soa
  • Tuti quanti 'ndemo mati par chel buxo ca semo nati
  • Un sì intriga, un no destriga
  • Una dona, omo beato. Do done, omo gato. Tre done, omo santo. Quatro done, omo mato.
  • Vèrze scaldae e mojer ritornae no xe mai bone.
  • Vrespe e fèmene, no sta tocarghe el cuło.
  • Xe i bò veci che destriga el caro
  • Xe pi łe fémene che varda i òmani che łe stełe che varda ła tera.
  • Sento omani sta in amicisia, do fémene fa barufa.
  • Tre caighi 'na piova, tre piove 'na brentana, tre feste 'na puttana.
  1. Giulio Svetoni, Arnaldo Boscolo, "Xe arivà el castigamati", 1926
  2. Sesoła :picoła pała concava de legno par cavar l'aqua da łe barche

Altri projeti

canbia

Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Projeto:Leteradura/Proverbi_vèneti&oldid=859555"