Difarense intrà łe version de "Conserva ałimentària"

Łe '''conserve alimentari''' łe xe el rexultà del proceso de ła manpołasion dei ałimenti in manjiera che se èvite o se rałéntee ła so deteriorasion (pèrdida de cuałità, comestibiłità o vałori nutrisionałi). Na conserva ła xe ogni varietà de [[ortajo]], e no soło, conservà in varie manjiere par poder èsar magnà anca fora [[stajon]]. Finmente inte i tenpi antighi, vegnea parecià in caxa da łe masare łe conserve, par poder conservar el magnar e èsar consumà co no ghe xera dispunibiłità de magnar fresco. Se połe cuindi dir che sta operasion ła costuma farse par evitar el cresimento de [[fungus|fonghi]] e altri [[microorganismo|microorganismi]] inte i ałimenti, cusita come par rałentar ła [[osidasion]] del graso, inte ła carne, che el ghene pròvoca el so inagrimento.

 

Co el vegner vanti de ła [[indùstria ałimentare]], da ła metà del [[XIX secolo]], se ga scumisià co ła produsion industriałe de conserve ałimentari. Intrà łe prime de tuti i xènari łe xe stae seguramente łe conserve de pomadoro inte ła version de pasada, pełai e consentrai de pomadoro. Seventemente łe xe stae pò produxeste łe [[marmełada|marmełae de fruta]] e da sto momento, ogni prodoto el ga podesto èsar stà conservà, dipendendo dal tipo, [[soto ojo]] o [[sałamoja]] (anca dito no coretamente ''sałamora'').

 

Intrà łe conserve se ghe połe métar drento anca on mùcio de altre sorte de ałiminti, cofà par exénpio el [[pese]] (soto ojo o al nadurałe) e ła [[carne]] (in [[xełatina]]).