Difarense intrà łe version de "Àtomo"

In particołar, l'àtomo el xe conposto da un nùcleo [[Carga ełètrega|cargà]] poxitivamente e da un nùmero de [[ełetron|ełetróni]], ugual queło dei [[proton|protóni]], cargai negativamente, che i ghe rua datorno sensa n'òrbita definia (l'ełetron el vien dóncadito "dełogałixà"), 'nteiinte i "sgusi ełetròneghi". El nùcleo el xe conposto da [[proton|protóni]], che i xe partexełe cargae poxitivamente e da [[neutron|neutróni]], che i xe partexełe sénsa carga: protóni e neutróni i xe diti [[Nucleon|nucleóni]]. In proporsion, se'l nùcleo atòmego el fuse grando quanto un pomo, i ełetróni i ghe ruaria datorno a na distansa de un [[chiłòmetro]] a ocio; un nucleon el ga masa squaxi 1800 volte più granda de queła de n'ełetron.

Dó àtomi i pol desferensiarse anca 'ntel averghe un nùmero atòmego ugual ma un desferénte nùmero de masa: sti àtomi i xe diti [[ixòtopo|ixòtopi]] e i ga medeme propietà chìmeghe. Par exenpio l'àtomo de [[idrògeno]] el ga più ixòtopi: in natura infati sto qua el xe prexente in granda magioransa come ¹H (formà da un proton e n'ełetron) e in menor quantità da ²H (o [[deuterio]], che'l se cata 'ntel [[aqua pexante]] e'l xe formà da un proton, un neutron e n'ełetron) e ³H (o [[trisio]], davèro raro, formà da un proton, dó neutróni e n'ełetron). Dal pónto de vista chìmego, idrògeno, deuterio e trisio i prexenta medeme propietà, anca se reserche dei xórni de ancuo łe xe drio rełevar na magior instabiłità del deuterio 'nteiinte i sói conposti.