Difarense intrà łe version de "Prima guera mondiałe"
| [Version verifegà] | [Version verifegà] |
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
p →Antefato: sost, replaced: de'l → del |
p sost, replaced: 'l → el (20) |
||
Riga 15:
{{Campagnabox Fronte Osidentałe Grande Guera}}
{{Campagnabox Fronte Itałian Grande Guera}}
[[Imàjine:Refugees from Belgium in Paris, 1914.jpg|miniatura|Sfoladi de
Ła '''prima guera mondial''' (par i contenporanei '''Granda Guera''') ła xe stà el [[guera|conflito]] scominsà el [[28 de lujo|28 de ługio]] [[1914]] sèvito che
== El fronte itałian ==
=== Łe trè batagie de
==== Antefato ====
Tuto scominsia co ła ritirada de [[Caporeto]], efeto de ła pèrdita neła 12° batagia de
El exercito el torna indrìo e el se ferma sul [[monte Grapa]] , fra el [[Brenta]] e el [[Piave]], novènbre 1917.
Riga 27:
Dopo i primi dì de sbandamento, ła ritirada ła se organixa megio par mèrito del [[General]] [[Luigi Cadorna]]. Ła sèrve rèndarse conto che i soldai i gera strachi morti, afamài e demorałixai. Tanti no i gaveva gnanca el [[s-ciopo]]: el [[91]]. Cuaxi tuto: [[canoni]] [[mortai]] e [[munision]] i gera stài abandonai par far presto e no èser circondai.
I [[austria]]ci, visto come ndava łe robe, za i pensava de rivar in [[pianura]] e de méter łe sate su łe [[sità]], su i [[paexi]], e su tuto el ben de Dio che ghe gera ne łe [[campagne]], sensa pensar che i gavarìa ciapà i [[Bocia]] a łe spałe su
I [[solda]]i, capìa ła situasion e tirae su łe màneghe, i ga costruì co tanta fadiga e tanti morti na łinea difenxiva nóva par fermar na vòlta par tute sti [[forèst]]i.
Riga 37:
I méte in campo tuto queło che i ga: i [[grossi caibri]], i spara fógo, e anca i [[gas asfisianti]], e pian pianeło i scominsia a roxegar łe primìsime łinee.
Giorno dopo giorno, sempre più posti vien investìi da ła fanteria (el Roncon, el Prasoean, Còl Caprie, el Pertega, el Tomba ecc.). Sti [[monti]] sacri i vien ciapai e pèrsi tante volte co tante pèrdite fin al vintisìe novènbre, giorno che vede ła [[Brigada Aòsta]] e soldai del [[batagion]] alpin "Val Brenta" butar fora da
I [[austria]]ci i gera de pì, pì ripoxai e in cuel momento pì carica, ma i tajani i gèra disperai par el pericoło che coreva tuta l'[[Itałia]].
Riga 43:
In 'sto momento intanto, riva i [[Francesi]] e i [[Inglexi]] per dar na man a i tajani, dato che i gèra a corto de canoni e ghe vołeva calcòsa per tirar suxo el moral.
Gnanca el tempo de un cafè che i [[austro-ungarici]] i taca n'altra volta l'undexe de desembre. E se torna a coparśe su
I tajani i rexiste, ma i pèrde l'[[Axołon]] e cusì i austrìaci i riva in vista de [[Basan]].
Ma no xe mìa finio, e el vintiun de desembre i [[austria]]ci i śe ferma e tuto pe
==== Ła Batagia de diféxa ====
Durante l' [[inverno]] col frédo łe forse itałiane łe organixa dei gran łavori de difexa sia su
I łavori i xe pexanti e pericołoxi, dato che i xe stai spenti a ła fine de ła [[montagna]] verso [[Basan]], e no ghe xe tanta tèra da drìo. Par fortuna o par mèrito, [[Nicola Gavotti]] el studia e l'inventa ła [[Galleria Vittorio Emanuele III]]: na vera e pròpria [[strada]] drento ła [[montagna]] de 5 000 metri tra el braso prinsipal e cuei secondari. Cuesti i sbóca sui fianchi del [[Grapa]], co postasion de [[artiglieria]] e [[posti de oservasion]]. Da staltra parte vicevèrsa, i [[austro-ungarici]] i se prepara co ła 11° [[armada]] a ła concuista del [[Monte Grapa|Grapa]] e, dopo averlo ciapà, riversarse su ła pianura e ciapar a łe spałe łe diféxe su
Ła [[Batagia del Sostisio]] ła scominsia ne ła note del cuìndexe giugno de
Su
Anca [[Cima Grapa]] vien tacada da divèrse [[diresion]], e i tajani no i ghe ła fa a tegnirli: grandi scontri e tanti mòrti, a ła fine i [[austro-ungarici]] i se ferma su ła diretrice [[Valderoa - Solarolo]], riciapada el giorno dopo.
Riga 62:
Tuto o cuasi xe tornà come prima, soło che de tanti [[fiołi]] de łe dó parti no ghe xe pì tanto.
In cueła batagia [[Epica]], ben siesentocuaranta [[medagie]] a
Sto rixultà el xe stà na [[copada]] par i [[Austro-ungarici]] parché i gera restai co poco magnar, sènsa abiti, pochi rifornimènti e sènsa pì moral. I gaveva naxà ła [[vitoria]] e dèso ła sconfita.
| |||