Zonta

Ła xonta o zonta (dita anca adision) ła xe na de łe quatro operasion fondamentałi del'aritmètega. Ła signìfega asociare un serto nùmaro de ełeminti na sołusion scoverta xontando al primo tuti i vałuri dei nùmari chei fa parte del'operasion.

Seguéndo ła scrita:

$a+b=c\;$

se dixe che el tèrmine $c$ (dito suma) el vegna fora da ła xonta dei vałuri de $a$ e $b$ (chei se ciama adéndi). El ségno $+$ chel particołarixa ła xonta el se ciama pì o più. L'operasion ła pol èser łeta «$a$ pì $b$ el xe uguałe a $c$», «$a$ pì $b$ uguałe $c$», o, co i adéndi i xe du, «$a$ pì $b$, $c$». Ła sóa operasion inversa ła xe ła sotra.

St'operasion qua ła xe interna al'insieme dei nùmari naturałi ($N$) e ła xe sénpre posìbiłe. El zero el xe l'ełemento neutro.

Propietà

Imàxene che ła spiega in maniera sénplexe ła propietà comutativa

• Propietà comutativa: se te canbi l'órdene dei adéndi, el rexultà no'l canbia. $a+b=b+a$

$2+3=3+2=5\;$

• Propietà asociativa: se te scanbi du adéndi co ła só suma, el rexultà no'l canbia. $a+b+c=(a+b)+c=a+(b+c)$

$2+3+4=(2+3)+4=5+4=9\;$

• Propietà distributiva de ła moltiplicasion verso ła xonta: $k(a+b)=ka+kb$

$2\times (3+4)=2\times 7=14\;$

$2\times 3+2\times 4=6+8=14\;$

Varda anca

• Sotra
• Moltiplicasion
• Divixion