Abano

Àbano
comun

Locałixasion

Stato

Itałia

Rejon

Vèneto

Provinsa

Pàdoa

Aministrasion

Federico Barbierato

Teritorio

45°21′42.84″N 11°47′32.64″E / 45.3619°N 11.7924°ECoordinae: 45°21′42.84″N 11°47′32.64″E / 45.3619°N 11.7924°E

14 m s.l.m.

21,41km²

19349

903,74 ab./km²

Feriołe, Giare, Monteorton, Monteroso

Comuni confinanti

Bignaxego, Do Carare, Maxarà, Montegroto, Padoa, Selvasan, Teoło, Toreja

Altre informasion

Łéngue

vèneto

Còd. postałe

35031

Prefiso

049

Còdaxe ISTAT

028001

Còdaxe catastałe

A001

Targa

PD

Cl. sismega

xona 4 (sismisità un mucio basa)

2383

Dì de festa

Carte interative

Àbano el xe on comun de 19 349 aneme 'nte ła Provinsia de Padoa.

El xe el prinsipałe sentro de łe Terme Euganee chel se cata a i pie dei Cołi Euganei. Ła prinsipałe atività ła xe el turismo łigà ai stabiłiminti termałi: łe aque, conoseste fin dai tinpi antighi, łe riva da łe Alpe e łe salta fora dal Pojo de Montiron.^[1].

StoriaCànbia

Cexa de Santa Maria de ła Sałute a Monteorton

Àbano ła xe conosesta fin dal VI sècoło a.C.. El vecio séntro el se catava ełora intel teritorio del'atuałe comun de Montegroto, come che i documenta i scavi archeołòxeghi e parici reverti conservai inte i muxei archeołòxeghi de Pàdova e Este. L'inportansa che el łogo el gaveva inte l'antighità ła xe documentada da łe citasion de parici scrituri łatini, intrà i quai Plinio el Vecio, Marziale, Tito Livio (che drio na tradision mia confermada, el saria nasesto propio qui), Svetonio, Cassiodoro, Claudiano, co ła denominasion de "Aquae Patavinorum". El nome el pare végnare fora dal dio Aponus, a protesion del'aqua termałe, xà famoxa a quei tinpi.

Co ła fine del'Inpero Roman anca Àbano ła xe decaxesta, al ponto che Teodorico el ga domandà a n'architeto del posto par restorare i pałasi che i jera drio cascare xó. A ła fin del'Alto Medioevo ła ga scuminsià a stacarse da Montegroto e savémo de sto séntro abità 'ntel 971, có che se parla de na cexa dedicada a San Lorenso. 'Ntel 1167 Àbano ła xe stada el séntro de un scontro infrà i siuri de Canposanpiero e i Ezełini: ła fioła dei siuri de Àbano, Cecilia, ła jera promesa a Gherardo de Canposanpiero, ma Ezełino II el se ga meso in mexo. In risposta Gherardo el ga viołentà Cecilia, Ezełino el ga refudà ła toxa, tacando guera col rivałe^[2]. 'Ntel 1257 el ghe xe nasesto Piero da Àbano, inportante siensiato.

'Ntei sècołi daspò Àbano ła ga subio i pasaji dei Ezełini e dei Scaligeri ma grasie a ła paxe segurada da ła Repùblica de Venesia, rivada 'ntel 1405, ła xe cresesta in richesa e spendore. Parece fameje da Pàdova e Venesia łe ga investio schei qua jutando l'agricoltura e łe stasion termałi.

'Ntel 1797 ła Serenìsima ła xe finia, e ła nobiltà che ła controłava Àbano ła xe canbiada. Łe nove fameje (Trieste, Sacerdoti, Luzzatti e Sette) łe ga dà el via a na nova inportante crésita dei seturi alberghiéri e turìsteghi, dando ła spinta anca a studi sul'aqua termałe^[3]. 'Nte ła Prima Guera Mondiałe Àbano ła ga ospità el Comando Supremo del'Exersito itałian e qua ghe xe stai inportanti personałità come Luigi Cadorna, Armando Diaz, Pietro Badoglio, Gabriele D'Annunzio, Giovanni Gronchi.