Àbano

comune itałian
Cheło che te ghè schcià el rimanda a sta voxe, parché el xe on so sinònemo o el vien esplegà cuà drento. rimandamento da Abano Terme
Ła version stabiłe ła xe stà verifegà el 29 set 2021. Ghe xe canbiamenti a modèłi e/o file in sta version in atexa de revixion.

Àbano el xe on comun de 19 349 aneme de ła Provinsia de Padoa.

Àbano

Cànbia el vałor in Wikidata

Pozision

Map

45°21′42.84″N 11°47′32.64″E

StatoItàłia
RejonVèneto
Provinsaprovincia de Pàdoa Cànbia el vałor in Wikidata
Cavedałe de

CapitałeAbano Terme (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Popołasion
Totałe20 231 (2023) Cànbia el vałor in Wikidata
Densità944,93 hab./km²
Zènaro
left 10 546 (%52,1) (%47,2) 9 549 Òmani
Demònemo aponensi ,   Edit this at Wikidata
Zeografia
Àrea21,41 km²[1] Cànbia el vałor in Wikidata
Altitùdene14 m Cànbia el vałor in Wikidata
Rente a
Dati istòreghi
Dì festivo
Festa patronałe(10 de agosto) Cànbia el vałor in Wikidata
PatronoLorenso màrtiro Cànbia el vałor in Wikidata
Organizasion pułìtega
Cao de goernoFederico Barbierato (it) Traduzi (2017) Cànbia el vałor in Wikidata
Còdazi de identifegasion
Còdaze postałe35031 Cànbia el vałor in Wikidata
Còdaze de matricołasionPD Cànbia el vałor in Wikidata
Fuzo oràrio
Clasifegasion climàtegaclima subtropegałe ùmido Cànbia el vałor in Wikidata
Prefiso tełefònego049 Cànbia el vałor in Wikidata
ID ISTAT028001 Cànbia el vałor in Wikidata
Còdaze catastałe de ItàliaA001 Cànbia el vałor in Wikidata

Sito webcomune.abanoterme.pd.it Cànbia el vałor in Wikidata

MusicBrainz: 85fb7de5-4ba0-41e9-b88d-e33ab9060842

El xe el prinsipałe sentro de łe Terme Euganee chel se cata a i pie dei Cołi Euganei. Ła prinsipałe atività ła xe el turismo łigà ai stabiłiminti termałi: łe aque, conoseste fin dai tinpi antighi, łe riva da łe Alpe e łe salta fora dal Pojo de Montiron[2].

Storia

canbia
 
Cexa de Santa Maria de ła Sałute a Monteorton

Àbano ła xe conosesta fin dal VI sècoło a.C.. El vecio séntro el se catava ełora intel teritorio del'atuałe comun de Montegroto, come che i documenta i scavi archeołòxeghi e parici reverti conservai inte i muxei archeołòxeghi de Pàdova e Este. L'inportansa che el łogo el gaveva inte l'antighità ła xe documentada da łe citasion de parici scrituri łatini, intrà i quai Plinio el Vecio, Marziale, Tito Livio (che drio na tradision mia confermada, el saria nasesto propio qui), Svetonio, Cassiodoro, Claudiano, co ła denominasion de "Aquae Patavinorum". El nome el pare végnare fora dal dio Aponus, a protesion del'aqua termałe, xà famoxa a quei tinpi.

Co ła fin del'Inpero Roman anca Àbano ła xe decaxesta, al ponto che Teodorico el ga domandà a n'architeto del posto par restorare i pałasi che i jera drio cascare xó. A ła fin del'Alto Medioevo ła ga scuminsià a stacarse da Montegroto e savémo de sto séntro abità inte el 971, co che se parla de na cexa dedicada a San Lorenso. Intel 1167 Àbano ła xe stada el séntro de un scontro infrà i siuri de Canposanpiero e i Ezełini: ła fioła dei siuri de Àbano, Cecilia, ła jera promesa a Gherardo de Canposanpiero, ma Ezełino II el se ga meso in mexo. In risposta Gherardo el ga viołentà Cecilia, Ezełino el ga refudà ła toxa, tacando guera col rivałe[3]. Inte el 1257 el ghe xe nasesto Piero da Àbano, inportante siensiato.

Inte i sècołi daspò Àbano ła ga subio i pasaji dei Ezełini e dei Scaligeri ma grasie a ła paxe segurada da ła Republega de Venesia, rivada inte el 1405, ła xe cresesta in richesa e spendore. Parece fameje da Pàdova e Venesia łe ga investio schei qua jutando l'agricoltura e łe stasion termałi.

Intel 1797 ła Serenìsima ła xe finia, e ła nobiltà che ła controłava Àbano ła xe canbiada. Łe nove fameje (Trieste, Sacerdoti, Luzzatti e Sette) łe ga dà el via a na nova inportante crésita dei seturi alberghiéri e turìsteghi, dando ła spinta anca a studi sul'aqua termałe[4]. Inte ła Prima Guera Mondiałe Àbano ła ga ospità el Comando Supremo del'Exersito italian e qua ghe xe stai inportanti personałità come Luigi Cadorna, Armando Diaz, Pietro Badoglio, Gabriele D'Annunzio, Giovanni Gronchi.

Evołusion demografega

canbia

Abitanti censìi


Jemełaji

canbia

  Ikahomachi

  Bad Füssing


Notasion

canbia
  1. voze de refarensaistat.it.
  2. (IT) Sito de łe terme de Àbano Archivià il 2 de febraro 2011 in Internet Archive.
  3. (IT) Cronołogia dei Ezełini su magicoveneto.it
  4. (IT) Storia de Àbano

Altri projeti

canbia

Linganbi foresti

canbia


Controło de autoritàVIAF (EN154802445 · LCCN (ENn82258278 · GND (DE4359172-3 · WorldCat Identities (ENn82-258278
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Àbano&oldid=1088302"