Bataja de Mondovì
La bataja de Mondovì ła ze stada conbatesta intrà el 20 e el 21 de apriłe del 1796 intrà trupe fransezi de l'Armada d'Itàlia comandada dal zenerałe Napołeon Bonaparte contra el Regno de Sardegna che, insieme a łe trupe austrìaghe guidae da Jean-Pierre de Beaulieu, łe zera stae za sconfizeste inte łe trè antesedenti bataje: Montenotte, Millesimo e Dego.
| guera de ła prima coałision | |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Tipo | bataja | ||
| Data | 20 - 21 de apriłe del 1796 | ||
| Liogo | Mondovì, Regno de Sardegna | ||
| Stato | Itàłia | ||
| Rexultà | Vitòria franseza | ||
| Schieraminti | |||
| |||
| Comandanti | |||
| |||
| Efetivi | |||
| |||
| Pèrdite | |||
| |||
Descrision e consevense
canbiaPar colpa de ła sconfita i austrìaghi i ze stai costrinzesti a retirarse verso ła Lonbardia, ma Napoleone no el podea seguirli come che el vołeva, parché el Direttorio el ghea preferio che el finise de sconfìzar cheło che restava de l'ezèrsito piemontezo.
Dopo un primo scontro co łe trupe sabàude trinserae inte el bastion de Ceva, i fransezi i ghea tacà el inseguimento dei piemontezi, che i se ghea sconto a Mondovì; el 21 de aprile ła bataja ła ze tacada, dopo che ła cavałeria sabàuda in protesion de ła fanteria in ripiegamento, Napoleon el ghea lansà ła so 1ª Divizion de Cavałeria comandà da Enrico Stengel, fata da sìncue rezimenti. Do scuadroni del Dragoni del Re inte łe zone del Bricheto de Mondovì, comandai dal cołoneło Chaffardon, i ghea cargà co forsa contro i cavalieri fransezi, ciapàndołi inte un momento de crizi fata da un tardo tentativo de canbiar formasion e diresion, ełiminàndołi e comando el zenerałe Stengel.
No-ostante sto avegnimento, ła bataja ła ze stada vinsesta dai fransezi, che i ze rivai a ocupar ła sità de Alba (el 26 de aprile del 1796), proclamando ła Repùblega de Alba, na repùblega jacobina. Sta repùblega no ła ga avesto longa vita, parché do dì dopo, co ła firma de l'armistìsio de Cherasco, inte el pałaso Salmatoris, Vittorio Amedeo III, recuperando Alba e mantegnendo el controło de Turin, par via de łe confite aveste, ghe ga tocà darghe ai fransezi łe fortese de Cuneo, Ceva, Alesandria e Tortona, consedendo el lìbaro pasajo a łe trupe napołeòneghe traerso el Piemonte par sevitar co ła guera contra a l'Austria, che inte ła bataja de Lodi el 10 de majo del 1796, sconfizendo el zenerałe austrìago Jean-Pierre de Beaulieu, i verze ła strada par concuistar Miłan e dando rezalto a Napoleon.
El Tratà de Paze de Parize (15 de majo 1796) el règoła el pasajo de Nisa e de ła Savoja dal Regno de Sardegna a ła Fransa.
Notasion
canbia
Altri projeti
canbia
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Bataja de Mondovì
el detien schemi gràfeghi so
