Ceza de Santa Maria Sunta (I Gezuiti)
Ła céxa de Santa Maria Sunta, dita anca I Gesuiti[1], ła ze un edifisio łerigiozo de ła sità de Venesia, situà inte'l sestièr de Canaregio, in Canpo dei Gexuiti, non lontan da łe Fondamente Nove
  | |
| Biografia | |
|---|---|
| Dati personałi | |
| Rełijon | Catołicismo |
|
| |
 Ceza de Santa Maria Sunta ( Gexuiti) | ||
| ||
| Epònemo | Asunsion de Maria e Conpagnia de Jezù | |
|---|---|---|
| Dati | ||
| Sorte | Chiesa gesuitica (it)  | |
| Architeto | Domenico Rossi | |
| Costrusion | 1715 1148 | |
| Dedicà a | Asunsion de Maria | |
| Caraterìsteghe | ||
| Stiłe architetònego | architettura barocca (it) | |
| Materiałe | cuareło | |
| Pozision | ||
| Venesia | ||
| Pozision | Canarejo | |
| ||
| Atività | ||
| Diòseze | Patriarcàdo de Venesia | |
| Rełijon | Catołega | |
|
| ||
Storia
canbiaSegondo algune fonti [2] ła Ceza ła gera stàda finansiàda da un serto Pietro o, segondo el Doze Andrea Dandolo, Cleto Gussoni inte'l 1148 co tareni, acue e pałùi. Inte'l 1154 Cleto ghe gà zontà un Ospitale indove curàr i pori inpià, sia omeni che done. Un altro Gussoni, de nome Buonavere, parente e rède de'l presedente, infìn el ghe ga zontà vinje e altri so tenjeri, inte i distreti de Cioza e Pełestrina. Inte'l monastièr dei Gesuiti gavea ciapà i vòti un menbro de ła stesa famegia, Marco Gussoni, miracołà da l'ałora Beato e deso Santo Luigi Gonzaga. Se conta che inte'l 1601 Marco, becà da na stra grave infermità, el ze guarìo indiłatamente senplisemente ciamando el Santo. Parò el ze morìo de giandùsa (pestiłensa) a Ferrara mentre el gera drìo far òpare de asistensa (sufràgio) ai inpestài el I agosto 1631 el ze stà definìo omo de soma pietà. Un so retràto intitołà apónto Marco Gussoni che benedisce gli appestati inte el Lazzaretto di Ferrara, datà 1664, el ze prezente inte łe cołesion de Ca' Rezzonico.
Sant'Ignazio di Loyola el ga vizità ła sità de Venesia par ła prima volta inte'l 1523 par inbarcarse cofà pełegrìn par Jeruzałeme. El ghe ze tornà inte'l 1535 co un grupo de amisi che i se faseva za ciamàr ła Conpanjia de Jezù, e cui el ze stà ordenà sacerdote. Gà bastà do ani par semenàr ben in laguna e aver un gran sèito. El ze partio par Roma inte'l 1537.
A cauza de łe criche intrà papa Paolo V e ła Serenissima, inte'l 1606 ghe ze stà l'interdìo (divieto de ofisiàr riti rełigiozi a Venesia) e come conseguensa l'espulsion dei Gesuiti fin al 1657. In cuełi ani Venesia ła gera inpenjada in una łogorante guèra ai Turchi, e papa Alessandro VII el ga desidesto de zlarghizàrghe i beni dei Crociferi, órdene nasesto par asister i Crozài e da 'sto papa soprimesto.
Indrìoman Venesia ła ga vendùo par sincuantamiłe ducati ai Gesuiti l'intiero conpleso che ghe gera stà zlarghizà, costituìo da na ceza, un ospeàl e un convento. Ma par i Gesuiti ła vecia Ceza dei Crociferi no ła gera bastansa granda. Cusì inte'l 1715 łori i ła ga butàda zo e i gà costruìo el só tenpio. Ła Ceza ła ciaparà el nome de Santa Maria Sunta, in onor de ła Madona, e ła sarà finansiàda da ła famegia furlana Manin, famegia patrisia dal 1651. Ła Ceza ła sarà consagrada inte'l 1728.
Descrision
canbia.jpg)
I Gexuiti a Venesia gà identifegà in Domenico Rossi, autor anca de ła Céxa de San Stae l'architeto ideal par reałixàr l'òpara de cui necesitava. No xe stà un cònpito senplicen pa'l tecnico visto ch'el gaveva da seguìr schemi rigoroxi, che par i comiténti ricordava el Conségio de Trento.
La fasàda xe tramexàda in do ordeni, queło inferior se puxa su oto cołone so ła cuała puxa el sogièr de sora moso e scavesà dal segondo ordene. Le cołone tien su oto statue che co quatro drento artànte nicie raprexenta i "Dodexe apostołi". Altre quatro statue, in bande al porton, raprexenta San Giacomo Maggiore, San Pietro, San Paolo, San Matteo Evangelista. El tuto xe sorastà da l'òpara de Giuseppe Torretti. L'Assunzione della Vergine Maria, logàda sòra el tìnpano. In tenpi recenti xe andàda persa l'òpara de Francesco Bonazza. Na fiàmoła cołor verde e bianco de màrmaro, pòsto danànsi a ła fenestra central.
Ła pianta de ła Ceza xe tìpega de łe Ceze dei Gesuiti, a croxe latìna, co tre capèłe par parte inte el braso più longo. Transeto e presbiterio a fondo piato fiancài da do altre capèłe. Łe sìe capèłe in banda de ła navàda xe separàe intrà łòre in picołi anbienti, na volta dedicài a łe confesión. Fra ła segonda e ła tersa capèła, el notevołe bigónso de Francesco Bonazza, e longo tuto l'àndio i "coreti", grasie grade indove se afasava i ospiti del convento. Ła navàda de ła Ceza se restrenxe danànsi l'alter dedicà a ła Santissima Trinità, grasie a ła prexensa de quatro piłastri che tien su l'arcàda a croxera. Del 1725-1731 a decorasion a do cołori, bianco e verde, dei marmi e dei siòłi.
Decora i sofiti i afreschi de Ludovico Dorigni, Angeli musicanti in gloria, datà 1720 inte el presbiterio, Il trionfo inte el nome di Gesù, del 1732, inte el sofito a croxera; de Francesco Fontebasso ''Abramo'' che adora i tre anxołi, e ła Visione de San Zuane Evangełìsta, sol sofito de ła navàda, del 1734. El presbiterio xe sircuìo da statue de cherubini, anxołeti, anxołi e arcanxołi de Giuseppe Torretti. De Giuseppe Pozzo xe l'altèr, so staltro se rimarca diexe cołone sormontàe da na cuboła bianca e verde.
El canpanièl dobòto xe queło che xe stà fabricà patòco par la Ceza dei Crociferi, l'ugnòło particołàr del setesento xe ła caxànsa canpanaria.
_Chaire.jpg)
Opare d'arte
canbia- Martirio di San Lorenzo, de Tiziano, 1557;
- Madonna col Bambino, de Andrea dall'Aquila, 1604;
- Assunzione di Maria, de Jacopo Tintoretto, 1555;
- Monumento funebre al Doxe Pasquale Cicogna, de Gerolamo Campagna;
- Spirito Santo co Maria, de Antonio Balestra, 1704;
- Santa Barbara, de Giovanni Maria Morlaiter;
- Monumento funebre alla Famiglia Da Lezze, de Jacopo Sansovino, segonda metà del [[XVI seco*Martirio di San Lorenzo, di Tiziano, 1557;
- Madonna col Bambino, di Andrea dall'Aquila, 1604;
- Assunzione di Maria, di Jacopo Tintoretto, 1555;
- Monumento funebre al Doge Pasquale Cicogna, di Gerolamo Campagna;
- Spirito Santo co Maria, di Antonio Balestra, 1704;
- Santa Barbara, di Giovanni Maria Morlaiter;
- Monumento funebre alla Famiglia Da Lezze, di Jacopo Sansovino, seconda metà del XVI secoło;
- Sacro Cuore di Alessandro Revera (copia del famoxo dipinto de Pompeo Batoni 1850 sìrca
Ne ła sagrestìa xe ospitài ben vìnti dipinti de Jacopo Palma il Giovane. Fra staltri el Martirio di San Giovanni Battista intrà San Lanfranco e San Liberio, del 1610, che un tenpo gera posto ne ła capèła de l'Arte dei Varoteri (ła corporasion dei pełiseri de Venesia).
Note
canbiaBibliografia
canbia- Flaminio Corner. Notizie storiche delle Chiese e Monasteri di Venezia e Torcello Padova 1758
- Gian-Jacopo Fontana. Illustrazione storico critica della Chiesa di Santa Sofia Venezia 1836
- Marcello Brusegan. Le chiese di Venezia Ed. Newton Compton 2008
- S Lunardon "Hospitale S Mariae Crociferorum. L'Ospizio dei Crociferi a Venezia, IRE, Venezia 1985
Altri progeti
canbia
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Céxa de Santa Maria Sunta
el detien schemi gràfeghi so
_-_Vision_di_san_Giovanni_evengelista_-_Francesco_Fontebasso.jpg){kind=link}
| Controło de autorità | VIAF (EN) 139709462 · BAV ADV11364681 · WorldCat Identities (EN) 139709462 |
|---|