Ceza de ła Beata Vèrzene de ła Mołinà

	Ceza de ła Beada Vèrzene de ła Mołinà
Epònemo	Maria
Dati
Sorte	Ceza
Costrusion	1510
Dedicà a	Madona de łe Gràsie
Pozision
Stato	ITA
	Domeje
	46°26′56″N 12°23′17″E
Atività
Diòseze	diòseze de Bełun-Feltre
Rełijon	catołicismo

Ceza de ła Beata Vèrzene de ła Mołinà
	;
Biografia
Dati personałi
Rełijon	Catołicismo

La ceza de ła Beata Vèrzene de ła Mołinà el ze un edifegà de culto catòlego vèneto situà inte el comun de Domeje, al confin co Całalso, in provincia de Bełun e diòseze de Bełun-Feltre. Ła tołe el nome dal torente Mołinà, afluente de drita del fiume Piave che el scava na gravina dipinzesta da tanti paesajisti vèneti e foresti par ła pozision straordenariamente beła e inpèrvia sora ła cuałe ła sorze ła cezeta.

Orìzene

Inte ł'ano 1510 i abitanti de Domeje, che i ghea vedesto el Cadore tante volte invadesto da łe trupe de Masimilian d'Austria, sorlevai da ła vitòria fata ai invazori a Vałezeła, i ghea costruio cofà ex voto ła ceza de ła Beata Vèrzene al Mołinà andove prima sorzeva un sénplego altare. I lavori i zera presiedesti dal maestro càrnego Nicolò Ruopel, sostegnesti gràsie a ła lemòzena e a łe benefisense dei fedełi. Anca se no se sa cuanto che i sìpie durai i laori, se ghe conose ła data de fin: De fati el 1515 ła ceza ła zera conpletata. La strutura ła ze sta anpliada par man de ła Confradèrneda dei Batesti inte el 1579 co ła zonta de na seconda capeła in onor de Santa Apołònia, zemeła a ła prima, che ła se erze sora de un piłastro rociozo ìzołà. Finia ła costrusion, ła ze sta consacrada inte el 1582. Anetesta a ła ceza ghe ze ła sagrestia, sora de ła cuała ła ze ponesta na stansa inte ła cuałe probabiłmente ghe vivea dei capełani; drioman ła zera stada anca abitada, par racuanto tenpo, dai frati del Monte Fropa prima che sti cuà i se retirase inte l'Èremo dei Romiti de Monte Fropa.

Avegniminti stòreghi

La ceza ła ga sorbio inte i secołi drioman de ła so nàsita vari dani: soło inte ła stòria arente na prima volta ła ze sta danejada da łe trupe che i ła gavea fata vegner un magazin inte ła Prima guera mondiałe; na seconda volta invese ła ga avesto gravi lediminti da l'esplozion par l'abatimento del ponte arente inte ła retirada. Restaurada, e ridata al culto, ła ghe ga tocà sorbor par ła seconda volta inte el 1944 dei dani par ła esplozion del ponte in cimento.

Strutura architetònega e òpare

La strutura architetònega de ła ceza inte ła so asimetrisità l'è orìzenałe.

La pianta de forma de połigono iregołare ła ze sostegnesta inte i lati che i varda ła gravina da barbacani che i ghe da a ła strutura tanta stabiłità zontiva.

Drento ghe ze do capełe, de conpagna grandesa e separae solché da na cołona cuadra a ła cuała łe ze ligae do cołonete da łe cuałe i se departe nervadure che łe costituise ła baze del reticołà che el cuerze łe volte. La ceza ła ga poche òpare d'arte che łe ze costituie da un afresco figurante ła Madona in trono, che drio fonti autorevołi ła garia da rivar dal 1350. A sto afresco ghe ze stai zomtai inte el 1400 dei anzełi e dei puti. Sto afresco, in stato bruto de conservasion, el ze poco dinàmego, łe figure łe ze ieràteghe, łe figurasion "naïf". Sora de l'altro altare (costruio co ghe ze sta fata ła seconda navada) ghe zera un dipinto, atribuio a Marco Vecèlio, figurante santa Apołònia e ła Vèrzene che el ze sta portà, par salvarlo da l'invazion del 1917, inte ła parochiałe de Domeje; sto dipintar el ze sta sostituio da na còpia gavesta par man de Cherubin de Vałe de Cador. Ghe ze ancora un crozefiso in legno, ben fato, se pensa de scoła brustołoniana. El crozefiso no el ga na pozision sinbòlega, reałìstega e espresante ła figura del Cristo. Na scałeta intajada ła finise l'ornamentasion.