Pietro II Candiano
Pietro II Candiano, (872 – 939) el ze, drìo ła tradision, el 19º doze de ła Repùblega de Venesia.
  | |
| Biografia | |
|---|---|
| Nasimènto | 872 |
| Mòrte | 939 (Gregorian) (66/67 ani) |
| 19o Doxe | |
| 932 – 939 (Gregorian) ← Orso II Partecipazio – Pietro Partecipazio (it)  → | |
| Atività | |
| Laóro | |
| Fameja | |
| Fiołi | |
| Pare | Pietro I Candiano (it) |
 | |
|
| |
L'ełesion
canbiaFio de Pietro I Candiano, el doze morìo inte l'887 conbatendo i Narentani, el ghe ga sucedùo a Orso II Partecipazio che'l se zera ritirà inte'l monastier dei Santi Felice e Fortunato de Ammiana (931 sirca). A ze probabiłe che łe dimision de'l Partecipazio no łe fuse ezatamente vołontarie, da'l momento che ła połìtega de'l só sucesor, avendo come obietivo l'ezemonia venesiana so l'alto Adriàtego, ła zera stà diametralmente oposta a ła sua. Anca el cronista Giovanni da Venezia el łasa inténder che el Candiano el ga asumesto el poter tra difidense e timori mai conpletamente sedài inte'l corso de'l só governo.
Ła cuestion istriana e ła preza de Comacchio
canbiaEl novo doze el se ga inpenjà suito so ła cuestion de l'Istria, na rezon de inportansa stratèzega (come tapa intarmedia par ła navegasion verso l'Oriente) nonché econòmega. Da tenpo, infati, Venesia ła raprezentava el poło comersiałe inte'l cuało confuiva tute łe mersi istriane (ma anca cuełe zarmàneghe e zlave che łe tranzitava par ła penìzoła) par èsar drioman distribuìe in tuto el Mediteraneo. L'atività mercantiłe ła zera favorìa dai renovamenti de'l Pactum Lotharii co'l cuało i re d'Itałia i confermava deriti e priviłezi ai Venesiani; a strapè, cuesto avenjiva a descàvedo de altre potense susitandoghene el malcontento.
Inte 'sto clima de tension A se incuadra l'inisiativa de'l marcheze de'l Friułi Wintero che, fursi za so'l fenir de'l dogado de'l Partecipazio, el ga oparà na vera e propia parsecusion ai dani dei Venesiani operanti in Istria (ła rezon ła recadeva soto ła só jurizdision). Zera stà inasprìe łe tanse e secuestrài i crediti, depredàe łe nave, uzurpà i beni pùbleghi (spesie datorno a Poła).
Ła resposta de'l Candiano ła ze stà desiza ed enèrzega. Dezbarcà łu mèdemo a Caodistria, probabilmente el major enporio comersałe de ła zona, el ga constrenzesto i abitanti a sotoscrìvar na promissio (datada 14 zenaro 932, A ze el primo documento a sitarlo) co'l cuało i se inpenjava a deféndar i Venesiani da calsiase sopruzo, a zudegar co ecuità łe cauze pendenti inte i só confronti e a donarghe anualmente a'l doze sento ànfore de vin; el tuto come senjo de reconosensa inte i confronti de chi che'l ghe gavea asegurà a łori protesion e priviłegi comersałi. A'l contenpo, el doze el inponeva l'enbargo so ła rezon.
Sensa i scanbi co Venesia ła soravivensa de l'Istria ła zera a serio riscio, siché Wintero el ze stà costreto a venjir zó a pati chiedendo ła mediasion de'l patriarca de Grao Marino. El 12 marso 933, infin, Wintero el zonzeva a Rialto co i vescovi istriani (ma A ze spesifegà soło Giovanni de Poła) e i raprezentanti de łe sità de ła rejon (Poła, Caodistria, Trieste, Muggia, Piran, Cittanova, Caorle), impenjandose, co n'altra promissio, a'l ritorno a ła normałità"secundum sententiam pacti".
El doze el se ga inpenjà anca da l'altra parte de l'Adriàtego. Sfrutando come casus belli ła catura de alguni Venesiani, inte'l 932 el ga tacà Comacchio, destruzendoła e deportandone in Łaguna i abitanti superstiti, a'l fin de otenjirghene ła sotomision.
I raporti co Bizansio
canbiaPar cuanto revarda i raporti co l'Inpero Romano d'Oriente, el Candiano el ga invià el fio Pietro III a Costantinòpołi par rensaldar i łigami co cueła che, sepur nominalmente, restava ła marepatria. No A ze ciaro se in 'sta ocazion Pietro III el gabia reseùvo da l'inperador Romano I Lecapeno ła dinjità de protospatario, tanto che alguni studiozi i retien che A ze stà invese Pietro II ad otènjer el titoło. Se 'st'ùltema ipòteze ła fuse coreta, ła mision a Bizansio ła sarìa uno dei primi eventi de'l dogado de'l Candiano, parché inte ła promissio dei Caodistriani A ze za sità come "protospatarius et gloriosus Veneticorum dux".
Ła połìtega interna e ła morte
canbiaŁa só atività połìtega interna a'l Dogado ła ze, invese, poco nota. Fursi par ła prezensa de parsonałità łigàe ai dozi predecesori, come el patriarca de Grado Marino e el vescovo de Ołivoło Pietro, el ga prefarìo non favorir ecesivamente i famegiari inte l'asenjasion de łe carghe. Efetivamente el gaveva invià el fio in mision a Bizansio, tutavia 'st'ùltemo no'l ze stà mai asosià a'l pare come co-rezente, pràtega abituałe inte'l pasà ma non doparada dai resenti predecesori Pietro Tribuno e Orso Partecipazio; cuindi, come ga scrivesto Giovanni diacono, el ga governà Venesia so'l modeło predecessoris sui.
El ga moresto verso el 939 e, fato asàe senjifegadivo, A ghe ga sucedesto Pietro Partecipazio, fio de cuel' Orso che el Candiano el gavarìa costreto ad abdicar: n'ultarior conferma che el só governo, par cuanto costełà de sucesi, no'l ga godùo mai de un consenso zenerałe.
Bibliografia
canbia- Margherita Giuliana Bertolini, CANDIANO, Pietro, in Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 17, Treccani, 1974. entrada il 10 giugno 2012.
- Giorgio Ravegnani, Bisanzio e Venezia, Il Mulino, p. 73
Altri projeti
canbia
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Pietro II Candiano
el detien schemi gràfeghi so
Linganbi foresti
canbia- Margherita Giuliana Bertolini, CANDIANO, Pietro, in Dizionario biografico degli italiani, vol. 17, Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 1974.
