Sotopòrtego
El sotopòrtego el xe uno de i ełeménti più caraterìstisi de l'urbanìstega de ła sità de Venesia.
Se trata infati de un pasagio infrà całe o altre strade ricavà diretamente inte el corpo de un stàbiłe, tipegamente eliminàndoghine na porsion de altesa pari a tuto el pian teren. De sòłito el sotopòrtego el costituise l'ùgnoło aceso a na corte o a un canpieło.
In tanti sotopòrteghi xe prexenti alguni capitełi picenini, contegnénti imàxene sacre dedicae a i Santi o a ła Madona e nó xe rari gnanca pìcołi basorilievi, squaxi sénpre de caràtere sacro, reałixai in piera d'Istria o in màrmaro bianco.
Existe tre tipołoxie fondamentałi de sotopòrteghi:
- el sotopòrtego infrà na całe o na corte e n'altra całe, o un canpo o na fondamenta;
- el sotopòrtego che el sboca diretamente sora un rio, de sòłito in concomitansa co na riva;
- el sotopòrtego drio un rio, che el reałixa cusì un trato de fondamenta coverta.
Ła prima tipoloxia de sotopòrtego ła xe queła più comun in sità, visto che in tanti caxi se trata de òpare asołutamente necesarie par poder asicurar na viabiłità o un aceso senò inpedìi da łe costrusion.
Anca ła seconda tipoloxia de sotopòrtego, che in realtà ła xe na maniera par reałixar rive coerte par el cargo/descargo de mercansìe e pasegeri, ła xe bastansa comun in sità.
L'ultema tipoloxia de sotopòrtego ła xe queła manco comun ma anca cheła architetonegamente più senografega, dato che ła unise inte na singołar sìntaxi i elementi aquàtisi, ediłisi e de viabiłità più particołari de Venesia.
Bibliografia
canbiaG. Perocco A. Salvadori, Civiltà di Venezia, volume I, Venezia, La stamperia di Venezia, 1977.