Chitara
Łà chitàra xe un strumento muxegałe a corde (cordòfono).
 | |
| Tipo | liuti a collo, a fondo piatto, a pizzico (it)  e oggetto lungo e sottile (it)  |
|---|---|
| Clasifegasion Hornbostel-Sachs | 321.322-5-6 |
| Còdaxe conpleto | 321.322 |
| Còdaxe clasefegasion | chi |
| Profesion artìstega | chitarista |
| Estension | Range guitar.svg |
| Proxenidor | Chitara baroca |
| Disendensa | Chitara ełetrica, Cavaquinho |
| Tesitura |  |
| Orizenàrio de | Europa, Fransa |
Mostra d'àudio | |
| Doparasion | |
| medievałe, rinasimentałe, clasega, romantega, contenporanea, rock, folk, Jazz | |
Ghe ne esiste de tanti tipi ma comuncue tute ga in comune l'impostasion costrutiva: e corde xe tacà da ła parte del corpo a un suporto ciamà ponte. El ponte serve a trasmetare e vibrasion de łe corde al corpo de ła chitara (se ła chitara no xe ełetrega) el cuàło, a vibrando a so volta, xenara el sono carateritego de ła chitara. Al corpo xe tacà el mànego, a ła cui stremità ghe xe ał pałèta. El primo monta sò ła parte frontàłe ła tastiera (tastadùra), che parmete al muxisista de fermàr coi dei łe corde al tasto vosùo, canbiando cusì ła tonałità de ła nota; ła segonda serve a tenjèr łe corde da ła parte oposta al ponte, parmetendo oltratuto de poderle tiràr singołàrmente, tramite e mecàneghe, par regołàr l'acordadùra. Pardesołìto łe chitare xe a sie corde, ma sèrti stìłi priviłeja chitare a dòdaxe corde. L'acordatura pì comun xe: Mi Si Sol Re La Mi.
Prensipalmente i tipi de chitare i xe i cuàtro drìoman:
- Chitara classica: el corpo xe formà da na casa armònega, che połe vibràr eficasemente dando un son bastansa alto, no ghe xe donca bexonjo de anplificadóri (almanco in pìcołi anbienti).El mànego xe pì łargo rispeto a łe chitare de altro tipo. Łe corde łe xe in nylon e cuesto ghe dona al strumento el tìpego tinbro dolse de ła chitara clàsega.
- Chitara acustica: anche cuesta xe dotà de na casa armònega, pì granda de ła casa armònega de ła chitara clàsega, rispeto a łe cuàłe ła ga anca el mànego piasè streto e piasè łóngo. Łe corde xe metáłeghe, cusì che el son de na acustega xe partegołarmente pien e fiso, rendendo sto tipo de chitara adato ai xeneri folk, blues, country.
- Chitara eletrica (o solid body): a difarensa de łe prime do el son de na ełetrega no xe xenarà da ła casa armònega, el corpo so sto caxo xe recavà da un toco de łénjo pièn. El xe e corde che vibrando desòra a dei manjeti, i pick-up, trasmete el so moto al canpo manjetego che vièn cusì perturbà. Sta variasion del canpo xenara sò łe bobine dei pick-up un senjàłe debołisìmo che ga da esare apoxitamente anplifegà. A sta funsion pensa apunto l'anplificadór. Dato che el senjàłe l'è de natura ełetrega, xe partegołarmente fàsiłe aplegarghe i efetti pì desconpànji: destorsión, eco, riverbero, flanger, chorus e altri. Pardepiù A xe posìbiłe, e fato de frecuente, canbiàr ła tinbrega de ła chitara ciapando el senjàl da arcuànti pick-up: i pick-up pì visini al ponte, ciamai apunto pick-up al ponte, dà un son ricco de armòneghe e partegołarmente pièn sò i acuti, i altri pick-up invese, dà altre sfumature de son; xe pratega comun anca justàr el sono finàłe tramite i oportuni potensiòmetri de ła chitara, de l'anplificadór, o dei apoxiti filtri. Conbinando insénbre tute ste posìbiłi regołasion se połe avèr da sto tipo de chitara na gama de soni prategamente infinìa, el che eà rende adata a xenari muxicàłi pì difarenti.
- Chitara semiacustica (o hollow boby): se trata de na chitara ełetrega avente parò ła casa armònega. El corpo xe łixiermente pì grando de na ełetrega pura (e dimension comuncue muda da modèło a modèło) e ł'avertùra sircołàr al sentro de łe acusteghe o clàseghe xe sotituìa da tàji a 'f'. Łe ténte de son, dà sta caraterìstega, xe łixiermente desconpanje da łe altre chitare; in pì, dao che xe anca posìbiłe smisiàre drìo el so piàxer el son acustego a cuèło ełetrego, se połe otenjere łe sfumadure pì difarente. Łe chitare semiacusteghe xe uxà masisamente in tel jaxx.
Altri progeti
canbia
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so chitara
el detien schemi gràfeghi so
Varda anca
canbia| Controło de autorità | LCCN (EN) sh85057803 · GND (DE) 4124933-1 · NDL (EN, JA) 00562497 |
|---|